Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat sonar gebruikt door schepen verstorend kan werken op de communicatie tussen walvisachtigen. Ze raken erdoor gedesoriënteerd en er zijn bewijzen dat sonar de oorzaak kan zijn van het stranden van walvissen in ondiep water. Maar de Amerikaanse marine maakt het helemaal bont, door sonar te gebruiken met dermate hoge volumes dat het de dood kan betekenen van de dieren. Gelukkig heeft een rechtbank de marine teruggefloten.
Jarenlang heeft de US Navy sonar de oceaan ingestuurd die zo hard van volume was dat de tonen regelrecht dodelijk waren voor walvisachtigen. De echolocatie had soms het volume van een raketlancering, waardoor het gehoor van walvisachtigen aangetast werd met doofheid als gevolg. Zak Smith is advocaat voor de Natural Resources Defense Council en is actief binnen het zeezoogdieren beschermingsproject:
“Wetenschappers zeggen vaak ‘een dove walvis is een dode walvis’. Harde geluiden bedreigen hun leven, want ze communiceren zelf met sonar. De marinesonar is niet alleen irritant, maar richt ontzettend veel schade aan.”
Vloeibaar
De aangerichte schade gaat verder dan ‘alleen’ dove oren. De marine gebruikt de sonar om onderzeeboten op te sporen en voor trainingsdoeleinden. De geluiden zijn soms zo hard dat de longen en andere organen van een walvis die in de nabijheid van zo’n marineschip zwemt gaan meetrillen en vloeibaar worden, met de dood tot gevolg. Op grotere afstand is tijdelijke of blijvende doofheid het resultaat, waardoor de dieren sterke gedragsveranderingen gaan vertonen ten aanzien van de voortplanting, het groepsgedrag en het zoeken naar voedsel.
Uit cijfers van de Amerikaanse marine blijkt dat in de afgelopen 5 jaar maar liefst 9,6 miljoen zeedieren geschaad zijn door onder meer sonar, waarbij 150 dieren de dood gevonden hebben. Volgens de National Marine Fisheries Service is het aantal dode dieren ‘te verwaarlozen’. Maar daar had een federale rechtbank andere gedachten over en die oordeelde onlangs dat de Service nooit akkoord had mogen gaan met de werkwijze van de marine.
Enorme overwinning
De uitspraak volgde op een rechtszaak aangespannen door een aantal dieren- en natuurbeschermingsorganisaties en heeft ertoe geleid dat de marine de werkwijze van het overspoelen van de oceaan met extreem harde geluiden ter discussie moet stellen. De rechtbank oordeelde ook dat het doen van dergelijke proeven voor de walvisrijke kusten van zuidelijk Californië en Hawaï in strijd is met de dierenbeschermingswetgeving. De Amerikaanse marine is nu verplicht om het gebruik van harde sonar in belangrijke gebieden voor walvissen aan banden te leggen. Zak Smith:
“Dit is een enorme overwinning. Feitelijk heeft het hof gezegd dat de werkwijze van de marine in de basis niet deugt.”
Het is nu aan de Amerikaanse marine om onderzoek te gaan doen hoe ze sonar kunnen gebruiken zonder dat het leidt tot de dood en doofheid van walvisachtigen. Ook in Nederland heeft de marine onderzoek gedaan naar de schadelijkheid van sonar voor zeedieren.
Bron © PiepVandaag.nl Bart van Riel
