Het is een feit. Voor het eerst is in de Verenigde Staten een hommelsoort toegevoegd aan de lijst van bedreigde diersoorten. Het gaat om de Bombus affinis. Er is geen officiële Nederlandse naam voor, maar in het Engels heet hij de ‘rusty patched bumble bee’, vrij vertaald de ‘roest gevlekte hommel’, vanwege de rode vlek op zijn achterlijf. De afgelopen jaren is zijn aantal met een schrikbarende 90 procent afgenomen, zegt de U.S. Fish and Wildlife Service.
De hommelsoort kwam vroeger veelvuldig voor in 28 staten van de VS en in District of Columbia. Maar nu balanceert de ‘rusty patched bumble bee’ op de rand van uitsterven. In de Amerika leven zo’n 3000 bijensoorten, en 40 daarvan hebben de naam ‘bombus’, de hommels.
Afwijkingen
Bestuivers van alle soorten hebben ernstig te lijden door het verdwijnen van natuurlijke voedselbronnen zonder pesticiden, zoals de felomstreden neonicotinoïden. Daar waar monoculturen de overhand hebben in het landschap worden de dieren gedwongen om voedsel te zoeken bij met pesticiden behandelde gewassen. Uit onderzoek is gebleken dat bijen en hommels afwijkingen gaan vertonen in hun gedrag, en daardoor soms niet meer in staat zijn richting te bepalen. Ze raken gedesoriënteerd.
Omdat er inmiddels overtuigende bewijzen zijn dat alle bestuivers ernstige schade ondervinden van moderne gewasbeschermers, kunnen we rustig zeggen dat het er slecht uitziet voor de ‘roest gevlekte hommel’. Actiegroepen die opkomen voor het lot van deze soort zijn opgelucht dat de U.S. Fish and Wildlife Service de Bombus affinis op het nippertje erkend heeft, want nu is het een door de Amerikaanse overheid erkende bedreigde diersoort. Maar tegelijk vrezen ze het natuur- en milieubeleid van Trump, en voor het lot van de Endangered Species Act, of wat daarvan overblijft. Volgens de IUCN is de status van de ‘roest gevlekte hommel’ kritiek.
Europees verbod
De Europese Commissie in Brussel heeft het besluit genomen om drie veelgebruikte pesticiden met neonicotinoïden te willen verbieden, omdat deze het welzijn van bestuivers ernstig beïnvloeden. Volgens gif-fabrikant Bayer zal het dan niet meer mogelijk zijn om alles ‘plaagdieren’ te bestrijden, maar dieren- en milieuorganisaties hebben verheugd gereageerd. Staatssecretaris Martijn van Dam (EZ) reageerde hierop dat hij zijn standpunt over het voorstel van de Commissie nog moet bepalen.
Het is te hopen voor de ‘rusty patched bumble bee’ dat zijn erkenning als bedreigde diersoort in de VS niet het laatste is wat we van hem, en veel andere bestuivers vernemen. Ondanks de angst dat er onder president Trump niet veel overblijft van federale natuurbescherming.
Bronnen: National Geographic , Nieuwe Oogst ©Animals Todat Bart van Riel
