Aan het eind van deze eeuw zullen trekvissen als steur, zalm, meerval en paling het moeilijk krijgen. Tegen die tijd zullen alle 177 lange rivieren zijn ingedamd. Nu al is zo’n 65% van de langste rivieren ter wereld ingedamd. Dit komt naar voren uit een onderzoek die het Wereld Natuur Fonds (WNF) heeft uitgevoerd vanwege Wereld Vismigratie Dag, op 24 mei jongstleden.

rivieren ingedamd
Foto: Wikimedia Commons

Het indammen van de rivieren is een gevolg van de steeds grotere vraag naar energie. Esther Blom, hoofd van het Zoetwaterprogamma van het WNF:

“Er zijn wereldwijd nog maar 63 lange rivieren zonder dammen. In vijf van die natuurlijke, vrijstromende rivieren worden sinds 2006 grote dammen gebouwd en één van de grootste zijrivieren van de Amazone is al ingedamd in die tijd”.

Vooral rivieren, langer dan 1.000 kilometer in de Amazone staan onder grote druk. Sinds 2006 is de Madeira, een zijrivier van de Braziliaanse Amazone, ingedamd. Door de enorme stuwdammen komt de trek van de meervallen in groot gevaar. Niet alleen voor de natuurlijke rijkdommen in het gebied is dit een ramp, maar ook voor de voedselvoorziening van de lokale bevolking dreigen grote problemen. Helaas is de Madeira niet de enige rivier die ten onder gaat. In de zijrivier de Tapajos zijn de komende jaren 40 dammen gepland. Een gevolg is dat bijvoorbeeld de Amazonedolfijn in gevaar komt.

Niet alleen in het Amazonegebied zijn grote rivieren de klos. Ook in Azië, waar nu nog het grootste aantal rivieren vrijstroomt, zijn de bedreigingen ernstig. In Europa is nog slechts één rivier damvrij, de Pechora, een rivier ten westen van de Oeral, in Europees Rusland.

Niet alleen vormen de dammen een gevaar voor de natuur en de voedselvoorziening, maar ook voor de veiligheid. Het deltagebied de Mekong dreigt op een bepaald moment in zee te verdwijnen, doordat geen zand en slib meer wordt aangevoerd door de rivier.

Door de grote problemen met stuwdammen wil het WNF een Internationaal Vismigratie Platform oprichten. De deelnemende organisaties kunnen kennis uitwisselen en samen optrekken richting de internationale waterkrachtsector. Ook wil zij het grote publiek bekendmaken met het belang van vrijstromende rivieren.

Het WNF doet al jaren onderzoek naar de gevolgen van de dammen en heeft bepaalde tools ontwikkeld om te bepalen of een rivier wel of beter niet kan worden ingedamd. De overheden moeten open zijn over geplande damprojecten, zodat de gevolgen voor mens en natuur beter kunnen worden ingeschat en eventueel alternatieven kunnen worden aangedragen.

Bron: WNF ©PiepVandaag.nl Walter Eijndhoven