AI-gestuurde ‘antibotsingssystemen’ worden ingezet om schreeuwarenden te herkennen en windturbines in de buurt langzamer te laten draaien. Met deze technologische oplossing hoopt de Duitse regering de diersoort, die in Duitsland uiterst zeldzaam is, te beschermen en tegelijkertijd het aantal windmolens in het land te kunnen uitbreiden.
Schreeuwarenden (Clanga pomarina) worden zo genoemd vanwege hun karakteristieke hoge, harde roep. Ze zweven graag boven de vlakke gebieden die bestemd zijn voor een grootschalige uitbreiding van windmolenparken in Duitsland. Omdat de arenden in volle vlucht niet gewend zijn aan verticale obstakels en ze hun ogen gericht houden op muizen, hagedissen of andere prooien op de grond, komen de dieren af en toe in botsing met de rotorbladen van windturbines. Sinds 2002 hebben Duitse onderzoekers acht dode exemplaren vastgesteld in de buurt van windmolenparken – een klein maar niet onbelangrijk aantal, gezien de zeldzame status van de soort in het land.
Regering onder druk
De Duitse regering staat onder druk staat om het dreigende verlies van kernenergie, kolencentrales en Russisch gas te compenseren. Als reactie op deze druk heeft de regering deze zomer een controversiële hervorming van de federale natuurbeschermingswet doorgevoerd. De hervorming vermindert de regels rond de bouw van windmolenparken in de buurt van nestplaatsen, maar rekent op ‘antibotsingssystemen’ met kunstmatige intelligentie (AI), als een manier om dergelijke ongevallen tot een minimum te beperken.
.
Camera stuurt turbine aan
Het systeem werkt doordat er een camera wordt geplaatst op een 10 meter hoge toren, die naar verwachting arenden kan detecteren van een afstand tot 750 meter. De computer waarschuwt de turbine in dit geval elektronisch, waarna de turbine 20-40 seconden nodig heeft om af te wikkelen naar een ‘draaistand’ van niet meer dan twee omwentelingen per minuut. Dit moet de arend voldoende tijd geven om veilig tussen de langzaam bewegende bladen door te komen. Het Amerikaanse bedrijf dat de ontwikkeling van dit antibotsingsysteem op zich heeft genomen, zegt het drie jaar te hebben getest op zes gecontroleerde locaties in Duitsland. Volgens het bedrijf behaalt het algoritme een percentage van meer dan 90 procent in het herkennen en classificeren van de vogels.
.
#GNvdD: vogelvriendelijke windmolen realiteit dankzij slimme radar
Conflict windenergie en vogelwelzijn
Windenergie heeft in Duitsland een enorme groei doorgemaakt nadat Angela Merkel in 2011 de geleidelijke afschaffing van kernenergie aankondigde; windmolenparken voorzien momenteel in ongeveer een kwart van de elektriciteitsbehoefte van het land. Maar de uitbreidingsplannen zijn de afgelopen vier jaar tot stilstand gekomen, met ongeveer 30.000 turbines die iets meer dan 60.000 megawattuur per jaar leveren. Vaak komen zowel milieuactivisten als de plaatselijke bevolking in opstand tegen de plaatsing van meer windturbines.
De kwestie leidt tot conflicten tussen degenen die natuurbeleid definiëren als het beschermen van individuele dieren en biodiversiteit, en zij die prioriteit geven aan de klimaatcrisis en grootschalige omschakeling naar groene energie. De technologische oplossing om AI in te zetten en zo vogels te sparen zou de vrede tussen beide groepen kunnen bewaren.
Minder regels omtrent bouw
Windmolenparken mogen in de toekomst bijvoorbeeld worden gebouwd buiten een straal van 1,5 kilometer rond het nest van de kleine zeearend, in plaats van 3 kilometer. In de noordoostelijke deelstaat Mecklenburg-Vorpommern zal dit volgens natuurbeschermers waarschijnlijk gevolgen hebben voor 10 broedparen.
Projectontwikkelaars van windparken kunnen nog steeds verplicht zijn aanvullende maatregelen te nemen om de risicovogels te beschermen, bijvoorbeeld door de turbines uit te schakelen terwijl de velden in de omgeving worden geoogst. Tijdens het oogsten worden roofvogels aangetrokken, die op zoek zijn naar pas blootgelegde veldmuizen en andere prooien.
Het uitschakelen van turbines gedurende een heel broedseizoen is echter niet meer toegestaan, en rotorbladen mogen niet stilstaan als de energieproductie van het bedrijf daardoor met 4 tot 8 procent afneemt, afhankelijk van de locatie.
Zwarte wiek
In Nederland experimenteren we, naar Noors voorbeeld, met het zwart schilderen van een van de wieken van zeven Groningse windturbines. Onderzoekers hebben vastgesteld dat dit kan leiden tot 70 procent minder dode vogels. Dit is van groot belang, omdat de Eemshaven – waar het project plaatsvindt – een belangrijk trekpunt is voor heel veel vogelsoorten.
Volgens Allix Brenninkmeijer, de Waddenecoloog van de provincie, werkt het zwart verven van een van de wieken omdat vogels een ander brein hebben dan mensen:
“Zij zien die ronddraaiende wieken als een soort vage vlek. Die vlek zetten ze in hun hersenen uit, waardoor ze er niet meer op letten. Dan worden ze geraakt. Als je een van de drie wieken een ander kleurtje geeft, wordt het vlekpatroon onderbroken en dan zien ze het opeens wel en letten ze er wel op.”
Bronnen:
©AnimalsToday.nl Meia van der Zee
