Ooit zwierven er bijna 500.000 Afrikaanse wilde honden over het continent, nu zijn er naar schatting nog maar een hele kleine 7.000 over. De Afrikaanse wilde hond, ook bekend als ‘painted wolf’, ‘painted dog’, Kaapse jachthond of hyenahond, is door toedoen van de mens de op één na meest bedreigde diersoort in Afrika geworden. Als we nu niet handelen spreken we enkel nog in de verleden tijd over de Afrikaanse wilde hond.
De wetenschappelijke naam, Lycaon pictus, betekent ‘geschilderde wolf’, verwijzend naar de onregelmatige, gevlekte vacht van het dier, met rode, zwarte, bruine, witte en gele kleuren. Elk dier heeft zijn eigen unieke vachtpatroon en wat ze gemeen hebben zijn de grote, ronde oren. Deze langpotige honden hebben slechts vier tenen aan elke voet, in tegenstelling tot andere honden, die vijf tenen aan hun voorpoten hebben en vier aan de achterpoot.
Geen hyena
Deze gevlekte dieren worden snel verward met hyena’s, maar het zijn duidelijk verschillende wezens. Terwijl hyena’s nauwer verwant zijn aan katten, deelt de Afrikaanse wilde hond een verre gemeenschappelijke voorouder met jakhalzen, wolven, coyotes en dus – zoals hun naam al doet vermoeden – huishonden. Ze hebben nog meer gemeen met de beste vriend van de mens. Zo zijn ze zijn zeer sociaal, hebben sterke familiebanden, brengen het grootste deel van hun tijd samen door en zorgen voor elkaars pups. Pups krijgen de eerste voeding na de vangst van een prooi, ’tantes’ fungeren als pup-sitters voor andere moeders, en als een wilde hond ziek of gewond raakt, komen roedelgenoten hem verzorgen. Hun eerste prioriteit is om de roedel te beschermen. In het wild kunnen deze dieren 11 jaar oud worden.
Samen sterk
Ze zijn in Afrika algemeen bekend als ‘s lands meest effectieve jagers, vanwege hun slimme jachttactiek in een roedel (6-20 dieren), met een slagingspercentage van bijna 80 procent. Ze kunnen wel 50 kilometer op één dag reizen. Vooral antilopen en gnoes vallen ten prooi en verder vullen ze hun dieet aan met knaagdieren en vogels. Naarmate menselijke nederzettingen zich uitbreiden hebben de honden soms een voorliefde voor vee ontwikkeld, maar de meeste Afrikaanse wilde honden geven de voorkeur aan wilde prooien.
Roedels worden meestal gedomineerd door een monogaam paar, waarvan het alfavrouwtje kiest waar haar roedel het hol zal bouwen dat gezamenlijk gegraven wordt. Het vrouwtje werpt 2 tot 20 pups, die door de hele roedel worden verzorgd. Sociale interacties komen vaak voor en de honden communiceren door aanraking, acties en geluiden.
Leefomgeving
Hoewel ze ooit over het hele continent werden gevonden – van woestijn tot berggebieden – zijn Afrikaanse wilde honden uit het grootste deel van hun oorspronkelijke geografische bereik verdwenen. Tegenwoordig zwerven ze meestal door de open vlaktes van de savanne en in de schaarse aangrenzende bossen van Afrika, waarbij vooral nog populaties te vinden zijn in Botswana, Zimbabwe, Namibië, Zambia, Tanzania en Mozambique. Het grootste aantal komt voor in Zimbabwe.
Bijna verleden tijd
Helaas worden Afrikaanse wilde honden vaak opgejaagd en gedood door boeren, die bang zijn voor hun vee. Ze worden ook bedreigd door de krimpende leefomgeving, evenals hun gevoeligheid voor ziekten, zoals hondsdolheid en hondenziekte. Met enorm verminderde aantallen is er een gebrek aan genetische variatie en een nieuwe vorm van hondenziekte bedreigt de soort verder, waartegen geen weerstand bestaat.
Volgens de African Wildlife Foundation hebben de versnippering van leefgebieden en conflicten tussen mens en natuur de Afrikaanse wilde hond bijna tot uitsterven gedreven. Deze organisatie werkt er hard aan om hun aantal te vergroten, door ongestoorde wildernisgebieden uit te breiden, door boeren voor te lichten hoe vee te beschermen, en meer. De Afrikaanse wilde hond staat sinds 1990 op de lijst van bedreigde diersoorten en dit kan binnen afzienbare tijd worden gewijzigd in ‘ernstig bedreigd’, terwijl deze soort altijd werd gezien als essentieel voor het behoud van de biodiversiteit in de Afrikaanse vlaktes. Als we niet oppassen spreken we enkel nog in de verleden tijd over de Afrikaanse wilde hond.
Stropers actief
Door beperkte werkgelegenheid en sporadische regenval die de landbouwopbrengsten negatief beïnvloedt, is de jacht op bushmeat de afgelopen jaren populair geworden als middel om aan de kost te komen. Als gevolg hiervan gebruiken stropers draadstrikken, die dieren zonder onderscheid doden. In Zimbabwe brengen stropers de wilde honden in het Hwange National Park in gevaar. Naast strikken vergiftigen stropers soms waterbronnen met cyanide. Deze zijn eigenlijk bedoeld voor olifanten, voor hun ivoor, maar doden daarbij een aantal andere soorten, waaronder de Afrikaanse wilde hond. Deze bedreiging, samen met endemische uitbraken van ziekten, hebben hun bevolking doen afnemen.
.
.
De Afrikaanse wilde hond wordt al meer dan twee decennia met uitsterven bedreigd. Tegenwoordig leven er nog zo’n 6.600 exemplaren in het wild, tegen ooit een half miljoen.
Behoud
Afrikaanse wilde honden behoren tot de vele soorten die profiteren van de aanleg van beschermde natuurcorridors die hun steeds meer gefragmenteerde leefgebieden met elkaar verbinden. De African Wildlife Foundation werkt er hard aan om deze kleurrijke carnivoren te beschermen. Zo helpen ze lokale boeren bij het bouwen van omheiningen om hun vee te beschermen tegen roofdieren. Ook volgt deze stichting de bewegingen van de roedels om te anticiperen waar en wanneer roedels mensen kunnen tegenkomen. Deze inspanningen hebben bijgedragen aan het verminderen van conflicten tussen mensen en Afrikaanse wilde honden. Toch zwerven er steeds minder wilde honden door het slinkende Afrikaanse bushveld, de savanne.
.
Er gloort hoop
Dr. Gregory Rasmussen, onderzoeksdirecteur bij de Wild Dog Research Trust of Zimbabwe, is van mening dat agressievere campagnes tegen stroperij kunnen bijdragen aan toename van het aantal wilde honden. Ook kan het transplanteren van urine van wilde honden om de territoriale grens van een rivaliserende roedel na te bootsen (een grens waar deze wederzijds respectvolle dieren uit de buurt blijven) een positieve bijdrage leveren.
Genoemde Trust besteedt bijzondere aandacht aan het monitoren van de hondenroedels die het meest kwetsbaar zijn en ondernemen waar mogelijk actie om sterfgevallen te verminderen die kunnen worden toegeschreven aan oorzaken zoals auto’s, strikken en schieten door veeboeren. Zij verzamelen gegevens zoals: ziekte (van bloed-, huid- en fecale monsters), jachtsucces, dagelijkse bewegingen en interacties tussen roofdieren en prooien. Ook plaatsen zij in de buurt van leefgebieden borden met de tekst “Painted Dog – Slow Down“. Verder werkt de Trust samen met overheid, lokale raden en ontwikkelingsgemeenschappen, om te proberen de honden en hun leefgebied te beschermen.
Petitie
De Afrikaanse wilde hond is bijna verleden tijd. Teken de petitie om dit dier onder de aandacht te houden in de hoop deze soort voor uitsterven te behoeden.
Bronnen:
- African Wildlife Foundation
- African Wildlife Foundation/YouTube
- Change.org
- National Geographic
- Painted Dog Research
- Protect All Wildlife
- Lees ook op AnimalsToday:
.
©AnimalsToday.nl Marianne Miltenburg
