Veel Afrikaanse roofvogels worden verdreven door oprukkende landbouw en andere menselijke activiteiten. Verschillende soorten zijn inmiddels lokaal verdwenen of worden veel minder waargenomen dan voorheen. Wetenschappers waarschuwen dat hun verdwijning risico’s voor de mens met zich meebrengt.

Afrikaanse roofvogels op grote schaal bedreigd
Vechtarend in Kenia (Polemaetus bellicosus) | Foto: Mara 1/flickr CC BY 2.0

Tropische grote roofvogelsoorten als de vechtarend, de bateleur en de donkere zanghavik, zijn de afgelopen veertig jaar uit flink wat delen van het Afrikaanse continent verdwenen. Dat blijkt uit recente analyses aan de hand van waarnemingen. Veel van hun oorspronkelijke, ongerepte leefgebied is omgezet in landbouwgrond en verschillende Afrikaanse roofvogels dreigen door deze en andere ontwikkelingen uit te sterven.

Afrikaanse roofvogels op grote schaal bedreigd

Het nieuwe onderzoek (pdf) is gepubliceerd in het tijdschrift Nature Ecology & Evolution. Bijna 90 procent van de 42 bestudeerde roofvogelsoorten heeft een lokale achteruitgang doorgemaakt. Twee derde daarvan lijkt aanwijzingen te vertonen dat ze wereldwijd bedreigingen ondervinden. Dit kan leiden tot hun volledige uitsterving.

gieren
Gieren in de vlucht | Foto: publiek domein

Dr. Phil Shaw is auteur van het onderzoek en verbonden aan de Universiteit van St. Andrews. Hij zegt dat de verdwijning van de grote roofvogels onvoorziene gevolgen voor de mens kan hebben:

“In het geval van gieren is het vrij duidelijk dat ze een dienst leveren door karkassen te verwijderen. We hebben gezien wat er in India gebeurde toen gieren om verschillende redenen een vergelijkbare krimp doormaakten. Het leidde tot een toename van het aantal wilde honden, vooral in de bebouwde gebieden. Dat veroorzaakte weer een enorme toename van hondsdolheid onder mensen, overgedragen door beten van de honden.”

.

Afrikaanse roofvogels op grote schaal bedreigd
Met uitsterven bedreigde bateleur (Terathopius ecaudatus) in dierentuin | Foto: cyrusbulsara/flickr CC BY 2.0

Uit het onderzoek blijkt dat Afrikaanse roofvogels steeds afhankelijker worden van beschermde gebieden als nationale parken en reservaten. Hoewel veel roofvogelpopulaties ook in beschermde gebieden afnamen, verloopt de daling vaak wat langzamer. Maar dat is geen garantie zegt Shaw:

“We constateren dat reservaten weliswaar een goede mate van bescherming bieden, maar dat het aantal roofvogels binnen beschermde gebieden nog steeds afneemt – in sommige gevallen behoorlijk sterk. We ontdekten zelfs dat 40 procent van de 42 soorten binnen beschermd gebied achteruitgaat in een tempo dat hen als bedreigd kan classificeren. In feite kunnen ze nergens anders meer naartoe vluchten.”

Shaw zegt dat een onderzoek uit 2015 naar vergiftiging en vervolging van Afrikaanse gieren de inspiratie vormde voor het bredere onderzoek. De daling van aantallen Afrikaanse roofvogels is het sterkst in West-Afrika, consistent met de uitbreiding van de landbouw en ‘onderbenutting van beschermde gebieden’, aldus Shaw.

Bronnen:

Gieren Afrika vergiftigd door stropers, boeren en bijgeloof

©AnimalsToday.nl BVR