Het aantal zwerfdieren in Amsterdam neemt af, maar Dierenopvang Amsterdam signaleert een toename van dieren met gedrags- en medische problemen. ‘Mensen doen vaak maar wat met hun dier.’ Ook de Stichting Amsterdamse Zwerfkatten heeft de handen vol aan verwilderde katten, die zich vaak ongebreideld voortplanten. ‘Het is dweilen met de kraan open.’ Probleemdieren belanden sneller op straat of in het asiel.
Een kleine schildpadpoes sluipt behoedzaam over het erf. Ze heeft net gezien hoe een ander kitten wild blazend afgevoerd werd in een vangkooi. Die was ook op de geur van vlees afgekomen. Een van de medewerkers van de Stichting Amsterdamse Zwerfkatten (SAZ) smeert een kuipje natvoer uit over de bodem van de vangkooi en kleine vleesbrokjes vormen een spoor naar buiten, in de richting van de schildpadpoes.
In de buitengebieden van Amsterdam, maar ook in afgesloten binnentuinen, bevinden zich diverse zwerfkattenpopulaties. Deze bestaan uit katten die afgedankt of verdwaald op straat belanden, waar ze zich in sneltreinvaart voortplanten. De SAZ vangt jaarlijks ongeveer 1.000 katten die allemaal gesteriliseerd worden. Katten die teveel verwilderd zijn, worden in overleg teruggeplaatst op hun vindplek. Een knipje in het oor – links voor katers, rechts voor poezen – laat zien dat ze geholpen zijn. Kittens en volwassen katten die tam of schuw zijn en naar verwachting gesocialiseerd kunnen worden, mogen bijvoorbeeld naar Dierenopvang Amsterdam (DOA) waar een nieuw thuis voor hen gezocht wordt.
Geen kattenfluisteraars
De meeste katten komen echter bij DOA terecht doordat hun eigenaren afstand van hen doen. Een veel voorkomende ‘klacht’ is dat de kat in huis plast. Een andere reden is een baby op komst, waardoor mensen de kat uit voorzorg weg willen hebben. Ook agressie naar de eigenaar kan een probleem zijn. Mensen willen hun kat dan niet meer, terwijl zo’n dier volgens Annelies Frantsen, dierverzorger katten bij DOA, met een beetje hulp prima bij zijn eigenaar kan blijven:
“Een gedragsprobleem als plassen in huis kan meestal snel opgelost worden. De kattenbak op een rustige plek zetten kan helpen of een kattenbaktraining als de kat door pijn bij het plassen een negatieve associatie heeft met de bak. Dit zijn gerichte trainingen, we zijn geen kattenfluisteraars.”
Dieren die bij Dierenopvang Amsterdam binnenkomen, worden getest op gedrag. Renée Krommedijk, dierverzorger honden, kijkt bijvoorbeeld hoe een hond reageert op een speelgoedknuffel:
“Als hij ruw met die knuffel omgaat, is het zeker niet handig om deze hond bij een kind te zetten. Veel honden worden niet getraind, terwijl negatief gedrag vaak af te leren is. Mensen doen vaak maar wat met hun dier.”
Ook de Stichting Amsterdamse Zwerfkatten krijgt te maken met gedragsproblemen bij katten. Coördinator Jans Stroeve wijst naar een beeldschone rode kater, die op Facebook reacties krijgt als ‘fotomodel, lekkertje en aandoenlijk’ en tijdelijk bij de SAZ opgevangen wordt:
“Dit is Rocky. Hij molesteerde zijn nieuwe eigenaar, nadat hij bij de vorige jarenlang aan een tuigje binnen vastgebonden zat. De nieuwe liet hem wel naar buiten, waar Rocky waarschijnlijk een andere kat tegenkwam met wie hij heeft gevochten. Van de stress viel hij daarna zijn eigenaar aan.”
De rode kater moet nog steeds niet veel weten van andere katten. ’s Avonds draagt Jans Stroeve hem naar zijn hok, want zelf langs de andere katten lopen vindt hij eng.
Onverschilligheid
Behalve gedragsproblemen zorgen onverschilligheid en onwetendheid voor veel ellende. Mensen weten vaak niet wat ze met hun dieren moeten. De boerin die melding maakte van de schildpadpoes en haar soortgenoten – ‘een stuk of tien katten, maar het kunnen er ook meer zijn’ – zorgt voor deze dieren, maar laat ook ‘de natuur zijn gang gaan’. Enkele kittens zijn gesteriliseerd, maar de rode kater, ‘het opperhoofd’, krijgt ze niet te pakken. Ook een zwarte poes met een witte snor, ‘de oermoeder, waarmee alle ellende is begonnen’, is al teveel verwilderd.
Waar DOA vooral te maken krijgt met mensen die afstand doen van hun dier, treft de SAZ vaak situaties aan waarin mensen nauwelijks omkijken naar hun dieren. Jans Stroeve:
“Die laten hun katten ongecastreerd buiten lopen, waardoor er weer nieuwe nestjes komen. Ze vechten met elkaar, waardoor ze sneller katten-aids oplopen en dat weer doorgeven aan andere katten. Het is dweilen met de kraan open.”
Zorg voor minima
Om te voorkomen dat probleemdieren op straat belanden, bieden de SAZ en DOA ook hulp aan mensen. Informeren en adviseren zijn hierbij van groot belang. Bij DOA begint dit bij het koppelen van een huisdier aan een nieuwe eigenaar. Dieren worden zorgvuldig geobserveerd en krijgen een bepaald persoonlijkheidstype toegekend. Potentiële baasjes worden gevraagd naar hun persoonlijke situatie. Renée Krommedijk vroeg eens aan iemand of zij een baan had. Verschrikt antwoordde de vrouw van niet, bang dat DOA verkeerde conclusies zou trekken over haar financiële situatie. ‘Perfect juist dat ze niet werkte’, stelt Renée. ‘Dan heeft ze alle tijd voor een hond.’
Minima kunnen terecht bij de SAZ, waar ze hun kat tegen een gereduceerd tarief kunnen laten steriliseren en chippen. Jans Stroeve is voor veel Amsterdamse minima een bekend gezicht. Ze komt geregeld bij mensen over de vloer die hulp nodig hebben bij de verzorging van hun huisdier:
“Juist voor ouderen of mensen met een klein sociaal netwerk zijn huisdieren erg belangrijk. Het is soms het enige dat ze nog hebben.”
Een nieuw thuis
De schildpadpoes van de boerderij liet zich uiteindelijk vangen, samen met zes broertjes en zusjes. Een week later zijn nog eens zeven volwassen katten opgehaald, waaronder het rode ‘opperhoofd’ en de zwart-witte ‘oermoeder’. Deze dieren zullen na sterilisatie teruggebracht worden naar de boerderij, omdat ze teveel verwilderd zijn. De kittens hebben tijdelijk onderdak gevonden bij de SAZ. Ze zijn erg schuw, maar kunnen met veel geduld hopelijk gesocialiseerd worden. Vervolgens gaan ze naar DOA of aan ander asiel, waar de medewerkers hun uiterste best gaan doen een nieuw thuis voor de beestjes te vinden.
Bekijk hieronder een video over het werk van Stichting Amsterdams Zwerfkatten:
©PiepVandaag.nl Margreet van Litsenburg
