Vanaf vandaag zijn alle warme patiëntenmaaltijden van UMC St. Radboud Ziekenhuis in Nijmegen plofkip-vrij. Het ziekenhuis stapt over op scharrelkip met 2 Beter Leven sterren, zo hebben zij Wakker Dier schriftelijk laten weten. Ook andere UMC’s zijn bezig met overstappen naar diervriendelijkere kip. Het landelijke overleg voeding van de UMC’s (LOVUMC) schreef:
“Wij onderschrijven het belang van een meer duurzame productie van vlees en kipproducten. Vooral het antibioticagebruik binnen de vee-industrie willen wij tegengaan.” Diervriendelijker gehouden kippen groeien langzamer en zijn gezonder, waardoor zij minder antibiotica nodig hebben[i]. Het hoge antibioticagebruik in de vee-industrie is mede oorzaak van het ontstaan van de multiresistente bacteriën MRSA en ESBL die een gevaar vormen voor de volksgezondheid en in ziekenhuizen voor veel problemen zorgen. De stap van de ziekenhuizen is een duidelijk signaal aan supermarkten, vindt Wakker Dier: “De supermarkten willen in 2020 overstappen op een halfbakken plofkip-light met een smartphone aan extra leefruimte. Radboud laat zien dat je vandaag de dag de plofkip gewoon kunt omruilen voor een echte scharrelkip.”
Antibiotica bij kip
Omdat zij door hun explosieve groei een zwak lichaam hebben dat zeer vatbaar is voor ziektes, krijgen plofkippen antibiotica. Hoewel er – op aandringen van overheid en het RIVM – hard wordt gewerkt om het antibioticagebruik terug te dringen, kreeg een plofkip in 2011 gemiddeld twee dagdoseringen antibiotica in zijn korte leven[ii]. Dat komt neer op bijna 20 ton antibiotica per jaar. De alternatieven voor plofkip, zoals kip met één Beter Leven ster, Volwaardkip, scharrelkip of biologische kip krijgen minder antibiotica toegediend, omdat deze langzamer groeiende kippenrassen simpelweg gezonder zijn en het niet nodig hebben.
Kip besmet met gevaarlijke bacteriën
In februari 2012 startte de consumentenbond de actie ‘Wij willen schone kip’, omdat uit een steekproef bleek dat 99,3% van al het kippenvlees ESBL-bacteriën bevat[iii]. Het Universitair Medisch Centrum Utrecht toonde het verband aan tussen het eten van met ESBL-bacteriën besmet kippenvlees en het vóórkomen van de bacterie bij mensen[iv]. Vlees van pluimvee wordt zelfs beschouwd als de meest waarschijnlijke manier van overdracht van deze bacteriën op de mens[v]. Ook de ziekenhuisbacterie MRSA (ST398) is ondertussen gevonden in pluimvee en vleesproducten. Afgelopen november nog raadde de nVWA ziekenhuizen aan om pluimveehouders, net als kalver- en varkenshouders, als ‘risicogroep’ te behandelen[vi] om zo de verspreiding van MRSA in ziekenhuizen tegen te gaan. Wakker Dier lijkt het logisch voor ziekenhuizen om het antibioticaprobleem ook bij de bron aan te pakken: namelijk het verbruik verminderen door over te schakelen naar kip die minder antibiotica krijgt.
Vee-industrie bedreiging voor de volksgezondheid
Niet alleen in de plofkip-industrie wordt veel antibiotica gebruikt. De hele Nederlandse vee-industrie verbruikte in 2011 zo’n 238 ton. Kalfjes kampen met veel ziektes door het scheiden van de moeder en het gesleep over landsgrenzen. Melkkoeien zijn uitgeput door de hoge melkproductie. Biggen worden te vroeg bij de moeder weggehaald, groeien te snel en leven in hun eigen uitwerpselen. Bij alle diersoorten is er een hoge infectiedruk doordat veel dieren bij elkaar leven. Deze problemen worden aangepakt met antibiotica.
Meerdere resistente bacteriën vonden hun oorsprong in de vee-industrie. Bijvoorbeeld de fluoroquinolonen-resistente Campylobacter, de methicilline-resistente Staphylococcus aureus (MRSA) en de ESBL-producerende bacteriën. Deze bacteriën zijn een directe bedreiging voor de volksgezondheid. Onderzoek wijst uit dat de dieren in de gangbare veehouderij een reservoir zijn van multiresistente bacteriën[vii].’ Uit onderzoek van het Rikilt[viii] in opdracht van Wakker Dier blijkt dat in éénderde van onderzochte sloten in landelijk gebied antibiotica zit. Ook komt deze antibiotica via de mest in het grond- en drinkwater terecht (RIZA 2003[ix]). Het RIVM toonde onlangs aan dat er in dezelfde gebieden waar antibiotica wordt gevonden in het oppervlaktewater, ook veel antibioticaresistente bacteriën zijn gevonden[x]. De werkelijke oplossing, vindt Wakker Dier, is werken naar een diervriendelijkere veehouderij met robuustere dieren die geen antibiotica nodig hebben.
Bronnen:
[i] Antibiotica gebruik in alternatieve systemen lager:http://edepot.wur.nl/222179
[ii] MARAN, Monitoring of Antimicrobial Resistance and Antibiotic Usage in Animals in the Netherlands
[iii] Ellende voor kip én mens, Consumentengids, februari 2012
[iv] RIVM: Relatie consumptie kip en antibiotica resistentie
[v] RIVM, 4e alinea: Antibioticagebruik en veehouderij ESBL en MRSA in dieren en de genomen controlemaatregelen.
[vi] http://www.vwa.nl/actueel/nieuws/nieuwsbericht/2028021/mrsa-bacterie-op-vleeskuikenboerderijen
[vii] RIVM, D. Mevius, Antibioticagebruik en veehouderij: ESBL en MRSA in dieren en de genomen
controlemaatregelen, 2012
[viii] Rikilt: http://www.wakkerdier.nl/wakker-dier-persberichten/antibiotica-in-slootwater
[ix] RIZA, Humane en veterinaire geneesmiddelen in Nederlands oppervlaktewater en afvalwater : een screening in 2002, 2003.
[x] RIVM, Antibioticagebruik en veehouderij ESBL en MRSA in dieren en de genomen controlemaatregelen, 2012.
