Uit de jaarlijkse cijfers over het aantal stalbranden gepubliceerd door het Verbond van Verzekeraars (VvV), blijkt dat het aantal stalbranden in 2023 ongeveer gelijk is gebleven ten opzichte van 2022. Het aantal dodelijke slachtoffers was aanzienlijk minder: 37.000 tegenover de 130.000 dieren die levend verbrand of gestikt zijn bij een stalbrand in 2022. En gisteren zijn vierduizend varkens levend verbrand in een stalbrand in Boekel.

Aantal stalbranden
Aantal stalbranden nog steeds hoog in 2023 | Foto: publiek domein

Het grote verschil in de aantallen komt niet doordat men opeens betere voorzieningen of maatregelen heeft getroffen om de aantallen terug te schroeven. Het komt omdat er gewoonweg minder pluimveestallen bijzaten in dat jaar. Dom geluk dus. Het jaar 2024 heeft 2023 nu al overtroffen; op 3 januari jl. kwamen er 50.000 kippen om in een stalbrand in Puiflijk, Gelderland.

Grote stalbrand kost 50.000 kippen het leven

Falend elektra stalbranden

Het Verbond vermeldt verder dat bij niet alle branden de oorzaak te achterhalen valt. Dit komt door de verwoestende werking van de brand. Bij de branden waar de oorzaak wel te achterhalen viel, was falend elektra meestal de oorzaak.
Directeur van de VvV, Geeke Feiter, vraagt daarom aandacht hiervoor:

“Agrarische verzekeraars vragen al langer aandacht voor het tijdig keuren van de elektrische installaties.”

De demissionair minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, Piet Adema, heeft onlangs verplichte keuringen van elektra aangekondigd. Feiter zegt hierover:

“Het is van belang dat deze snel van kracht worden.”

“Het overkomt mij niet”

Demissionair minister Adema kondigde eerder aan deze maatregel in 2024 door te gaan voeren, naar aanleiding van een eerder gepubliceerd rapport door de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV). Hieruit kwam onder andere sterk naar voren dat hun aanbevelingen aan het Ministerie van LNV om stallen brandveiliger te maken, grotendeels niet waren opgevolgd. Daarnaast wordt onder veeboeren de urgentie om maatregelen te nemen tegen stalbranden niet breed genoeg gevoeld, volgens OVV: “Veehouders gaan ervan uit dat een stalbrand hen niet overkomt en investeren daarom niet in brandveiligheid van hun stallen”, aldus OVV in het rapport van vorig jaar oktober. VvV-directeur Feiter wijst tevens op de eigen verantwoordelijkheid van de veehouders, want werkzaamheden en werktuigen in de stal blijven naast falend elektra ook belangrijke oorzaken.

stalbrand
Aantal stalbranden nog steeds hoog in 2023 | Foto: jpshea Flickr via Compfight cc

4000 varkens levend verbrand in Boekel

Ondertussen zijn de eerste maanden van 2024 al verstreken en zijn we al zo’n 13 boerderij- of stalbranden verder. In veel gevallen zijn de dieren op het nippertje gered, maar dat is een kwestie van geluk hebben. Het komt in ieder geval niet door preventiemaatregelen.

Afgelopen weekend kwamen er vierduizend varkens om het leven in het Brabantse Boekel. Hier lijkt het om brandstichting te gaan. Er is al eerder een mislukte aanslag geweest op de varkenshouder zelf. Het motief schijnt een zakelijk geschil te zijn geweest. De vermoedelijke dader van de brandstichting is opgepakt. Het onderzoek loopt nog. Er staan meerdere varkensstallen op hetzelfde terrein. De schuur waarin de vierduizend varkens opgesloten zaten, is volledig afgebrand, inclusief de varkens. De brandweer sloot de stroom af bij de boerderij. Dit betekende dat de ventilatie van de overige stallen uitstond. Het gevaar was hierdoor groot dat deze varkens zouden stikken. Het is nog niet bekend of deze varkens het hebben overleefd.

Aantal stalbranden moet dalen

Het wachten is op de volgende stalbrand met duizenden slachtoffers. Met de beschikbare rapporten en cijfers die keer op keer gepresenteerd zijn, kan niemand zeggen: ‘we wisten het niet’. Zolang de maatregelen nog niet zijn doorgevoerd, zijn de dieren die opgesloten zitten in stallen afhankelijk van mensen die zich blijkbaar van de domme blijven houden. Brandstichting is een opzettelijke daad en, terecht, strafbaar. Het niet doorvoeren van essentiële maatregelen om een stalbrand te voorkomen is ondertussen ook moedwillig te noemen.

Bronnen:

Verplicht keuren brandveiligheid moet stalbranden terugdringen

©AnimalsToday.nl Mariska van Geelen