Vanwege massale wetsovertredingen op de ‘feestelijke’ 300ste editie van de paardenmarkt in Hedel, doen dierenwelzijnsinspecteurs van House of Animals Investigations, Eyes on Animals en 1037 Against Animal Cruelty aangifte om het dierenleed te stoppen. Hedel 2019 was geen feest, maar een drama voor dieren.

paardenmarkt Hedel 2019
Paardenmarkt Hedel 2019, een uitputtingsslag voor de dieren | Foto: House of Animals

Met eigen dierenartsen hebben hun inspectieteams afgelopen nacht wederom zieke en gewonde paarden gezien en een totaal gebrek aan naleving van de Europese Transportwetgeving, bedoeld om paarden te beschermen. Gesterkt door het succes van de natuur-en milieubeweging die via de rechter de overheid dwingen de Europese regels na te leven, willen de dierenwelzijnsorganisaties dat Hedel en de circa 100 andere paardenmarkten die jaarlijks gehouden worden in NL illegaal worden verklaard.

Wetshandhaving belemmerd

Volgens de wet, en volgens de vergunning die de gemeente Maasdriel heeft afgegeven aan Hedel, zouden alle paarden bij aankomst gecontroleerd moeten worden of ze niet ziek, mager of gewond zijn. Maar in Hedel arriveren rond middernacht honderden vrachtwagens vol paarden die in het donker temidden van kermisherrie en het dorpsfeest worden uitgeladen. Er is geen paspoort- en chipcontrole van paarden, niemand registreert welk paard van wie is. Karen Soeters van House of Animals:

“Zo wordt op paardenmarkten al jarenlang bewust de wetshandhaving belemmerd. Als we verzoeken in te grijpen bij strafbare feiten, dan is opeens niemand de eigenaar.”

Haar teams constateren dat veel handelaren zeer ruw met hun paarden omgaan:

“Ook heb ik veel overbeladen trailers gezien en heel veel paarden die enorm bezweet zijn van de stress uit de transportwagens. En, zoals ieder jaar, staan er wel watertanks – maar niemand gééft daadwerkelijk water aan de paarden.”

Besmettelijke dierziekten

Volgens de Europese wet zijn dieren met open wonden of die kreupel zijn ‘ongeschikt voor transport’. Ook behoren dierenartsen te checken of er geen paarden met uiterst besmettelijke dierziekten zoals Droes en Rhino worden getransporteerd. Want zulke potentieel dodelijke ziekten leveren op paardenmarkten groot besmettingsgevaar op. Karen Soeters:

“Wederom overtreden Hedel en de gemeente Maasdriel de wet.”

De dierenartsen van House of Animals zagen bijvoorbeeld één paard met verwondingen over zijn hele lichaam, bloed aan zijn been en bloed op het touw waarmee het vastgebonden stond. Er kwam groen dik snot uit z’n neus, het dier hoestte en had koorts.

paardenmarkt Hedel 2019
Er kwam groen dik snot uit z’n neus, het dier hoestte en had koorts – paardenmarkt Hedel 2019 | Foto: House of Animals

Er stonden ook 3 kleine, piepjonge minipony’tjes uit België, broodmager met snotneuzen waarvan één met een aangeboren afwijking aan de achterhand. Soeters:

“Onze eigen dierenartsen concludeerden dat deze paarden ernstig ziek waren, en mogelijk Droes of Rhino hebben. Wij moesten zelf de dierenartsen van de paardenmarkt Hedel erbij halen en die weigerden eerst de paarden te isoleren – een wettelijke verplichting. Dit terwijl wij vorig jaar óók al 2 paarden met Droes van de markt hebben gehaald. Ongelofelijk dat ze daarvan niets geleerd hebben.” 

paardenmarkt Hedel 2019
Een van de veel te kleine broodmagere pony’s die van de markt gehaald zijn – paardenmarkt Hedel 2019 | Foto: House of Animals

Gedoogbeleid verergert agressie

Inspecteur Margreet Steendijk, die voor Eyes on Animals al tien jaar paardenmarkten inspecteert, is niet verbaasd door de onwil van de marktorganisatie en dierenartsen om in te grijpen:

“Ze zijn bang. En iedereen kent elkaar hier. Handelaren beschouwen dierenwelzijnsinspecteurs als onwelkome pottenkijkers. Het is idioot dat wij ‘dierenactivisten’ worden genoemd. Wij vragen gewoon om de wet te respecteren en te handhaven. Niet meer. Maar zeker ook niet minder!”

Het jarenlange gedoogbeleid werkt agressie tegen dierenwelzijn-inspecteurs in de hand, constateert Steendijk:

“Zij weten bovendien dat de officiële toezichthouders van de NVWA hooguit ’s ochtends pas arriveren. De pakkans is ‘snachts dus nihil. Totdat wij arriveren en alle wettelijke overtredingen filmen en vastleggen in onze inspectierapporten.”

Daarom heeft House of Animals voor deze nachtelijke inspectie een groot team van privé-beveiligers geregeld. Steendijk:

“Helaas is dat nu de enige manier om onszelf nog te beschermen en on werk te doen.” 

paardenmarkt Hedel 2019
Een onverzorgde wond – paardenmarkt Hedel 2019 | Foto: House of Animals

Al jaren verzamelen Eyes on Animals, House of Animals en 1037 Against Animal Cruelty bewijzen van ernstige misstanden op paardenmarkten. Er is wel wat verbeterd, maar er blijft grote onwil om aan de wet te voldoen. Soeters:

“Daarom gaan we nu juridische procedures starten. Behalve dat we verwachten dat Justitie de structurele wetsovertredingen bevestigt, hopen we dat uiteindelijk de rechter zich zal willen uitspreken over de vraag of een ‘dorpsfeest-paardenmarkt’ een “redelijk doel” is voor het ongerief, lijden, stress van de paarden? We willen aantonen dat er niet wordt voldaan aan de wettelijke zorgplicht jegens dieren.”

Eerder vroeg Landbouw-staatssecretaris Van Dam naar aanleiding van het zoveelste inspectierapport van Eyes on Animals de Raad voor Dieraangelegenheden (RDA) om met een regeringsadvies over paardenmarkten. Hij gaf opdracht de paardenmarkten ‘los te koppelen’ van dorpsfeesten zoals die van Hedel.

paardenmarkt Hedel 2019
Paardenmarkt Hedel 2019 | Foto: House of Animals

Dubieuze vergunning en niet-naleven Protocol

In 2017 presenteerde de RDA haar rapport en er kwam een nieuw Protocol Welzijn Paardenmarkten. Voortaan zouden gemeenten alleen vergunningen mogen verstrekken als naleving van dat Protocol is opgenomen in de vergunningvoorwaarden. De Sectorraad Paarden stemde daar ook mee in. Margreet Steendijk:

“Dat Protocol staat mooi op de website van Hedel, maar we zien vandaag wéér dat het niet wordt nageleefd.”

Karen Soeters is niet verbaasd:

“In dat Protocol staat dat de Hedel-dierenartsen zelfs moeten letten op de ‘9 aspecten van gezichtsuitdrukkingen bij pijn’ bij een paard. Terwijl er ruim duizend paarden staan en ze zelfs weigeren snotterige, bloederige paarden te helpen.”

Zeer bijzonder ook is dat de gemeente Maasdriel, die de vergunning verleent, subsidie verstrekt én de wetshandhaving moet regelen, pas 28 oktober de vergunning rond had MET het Protocol daarin opgenomen. Soeters:

“Het lijkt me sterk dat Maasdriel de bijscholing van de BOA’s en dierenartsen in een paar dagen heeft geregeld.”

Genoeg gepraat

Er is nu bijna 10 jaar gepraat en gelobbyd en beloofd, het is tijd voor juridische stappen, stelt Soeters. Margreet Steendijk vult aan:

“Toen Eyes on Animals in 2010 voor het eerst op Hedel inspecteerde, was het nog volstrekt normaal om Shetlanders aan hun staarten mee te sleuren. De achterbenen spartelend in de lucht. We belden vergeefs de NVWA en de Dierenbescherming maar die lagen op bed. En de lokale politie hield zich alleen met mensen bezig, zeiden ze. Die mishandelingen zijn nu niet meer standaardpraktijk maar allerlei andere wettelijke eisen worden nog steeds genegeerd.”

Dat geldt voor alle circa 100 paardenmarkten in Nederland. Maar zeker bij de 4 grootste paardenmarkten Elst, Zuidlaren, Bemmel en Hedel, waar ieder gemiddeld 1400 paarden per keer worden verhandeld, is het lijden massaal. Paarden, van nature stressgevoelige vluchtdieren, staan vastgebonden tussen kermisattracties, braderieën, discotenten en tractorshows.
.

.
Net na middernacht brengen de handelaren hun paarden het liefst, zodat ze zich kunnen voegen bij het dorpsfeest. De handel begint doorgaans pas om 6 uur ’s ochtends en gaat door tot 16-18 uur de dag daarop. Voor de paarden volgt een uitputtingsslag, waarbij ze vaak tot wel 17 uur zonder water staan. Er ontstaat mede hierdoor stress tussen de dieren onderling.
.

.
Hedel 2019, opnieuw Europese regels genegeerd

Bovendien omzeilen en traineren het ministerie van Landbouw en de NVWA al jarenlang allerlei Europese verplichtingen op paardenmarkten, stelt Karen Soeters van House of Animals Investigations:

“Zo worden er veel Europese regels genegeerd die onder andere bedoeld zijn om de voedselveiligheid en traceerbaarheid van paarden te verbeteren. Niet voor niets opereerde de illegale paardenvleeshandelaar DRAAP vanuit Nederland, denken we.”

Veel van deze paarden belanden uiteindelijk in het slachthuis. Soeters:

“Van de circa 100 paardenmarkten in Nederland is er slechts één ‘professionele’ paardenmarkt (Bennekom), die officieel voldoet aan EU-regels. Bij alle andere paardenmarkten in Nederland, heerst een wild-west-sfeer en de NVWA en Nederlandse overheid laten het gewoon voortbestaan.”
.

Karen’s vlog: Paardenmarkt Hedel is de druppel (video)

.
©AnimalsToday.nl/HouseofAnimals.nl