Oproep tot deelname: Internationale actie voor de sluiting van dolfinaria in Europa 

Op 27 juni wordt het terrein onder het Atomium te Brussel voor een paar uur het toneel van een indrukwekkende protestactie. Vijf verschillende dierenrechtenorganisaties werken die dag samen om hun gemeenschappelijke ongenoegen via visuele figuren kenbaar te maken. Hun boodschap is gericht aan de regeringen van Europese lidstaten die het uitbaten van dolfinaria nog steeds toelaten.

Europese Wetgeving
De Europese wetgeving verbiedt het commerciële gebruik van zeezoogdieren, maar maakt een uitzondering voor wetenschappelijke of educatieve doeleinden. De actievoerders zijn echter van mening dat het opsluiten en conditioneren van dolfijnen hun gedrag en natuurlijke instincten zodanig beïnvloedt, dat ze geen bijdrage meer kunnen leveren in die zin. In de vrije natuur zwerven deze dieren tot honderd kilometer per dag en leven en jagen ze in complexe en hechte sociale familieverbanden. Ze worden van deze natuurlijke leefwereld en hun familie weggerukt en geplaatst in gechloreerde betonnen bassins. Het jachtinstinct wordt gereduceerd tot een bedelen voor dode vis, die ze toegegooid krijgen na het verplicht uitvoeren van zinloze kunstjes.

In een dolfinarium kunnen de dieren bovendien geen gebruik maken van hun echolocatie. Dit unieke oriëntatie- en jachtsysteem bestaat uit het uitstoten van sonargolven. Het laat hen toe de locatie, afstand, vorm en dichtheid van prooien en voorwerpen te bepalen. In een betonnen tank stuitert die sonar tegen de muren, als een echo die eindeloos in hun hoofd blijft nagalmen. Dat leidt tot ernstige verwarring van het zintuigelijke apparaat. Verschillende dolfinaria grijpen daarom naar antidepressiva om hun dolfijnen welwillend en actief te houden voor shows. De actievoerders zijn ervan overtuigd dat het niet mogelijk is om in dolfinaria de essentie van dolfijnen te bestuderen, omdat die essentie er wordt vernietigd.

Europa eist ook dat de verblijven in dierentuinen zoveel mogelijk de natuurlijke omgeving benaderen. Recent wetenschappelijk onderzoek heeft echter aangetoond dat het onmogelijk is om een leefomgeving als de oceaan na te bootsen. Niets kan de wind, de golven, de algen, de vissen, de immense ruimte en de druk van de dieptes nabootsen. Niets kan de jacht in teamverband en de verre reizen die migrerende zeezoogdieren maken, vervangen.

Bedroevende levensomstandigheden en onrechtmatige praktijken
De infrastructuur van het Brugse Boudewijn Seapark – waar vier van de zeven dolfijnen die er huizen in de vrije natuur werden geboren – is bijzonder ontoereikend wat de noden van de dieren betreft. Hun situatie is nog driester dan die van lotgenoten in de omringende landen omdat het bassin overdekt is. De dolfijnen zien dus nooit direct daglicht en ademen nooit frisse buitenlucht. Dit gebrek aan noodzakelijke zorg uit zich in een zwakke gezondheid en een moeizame voortplanting. Sinds 2003 werd er slechts één zwangerschap succesvol volbracht in het Boudewijn Seapark en de in 2014 geboren baby Origi bezweek reeds na een week. Origi was de 22ste dolfijn die in het Boudewijnpark overleed.

In het dolfinarium te Harderwijk stierven reeds meer dan 30 dolfijnen, maar men slaagt er dankzij de grote open lagune wel in om voor gezonde nakomelingen te zorgen. Van de 34 dolfijnen die er op dit moment leven werden er slechts zes in het wild geboren. Harderwijk is de “dolfijnenkwekerij” van Europa, al zagen ook zij verschillende jonge dolfijnen wegkwijnen in hun tanks. De in Harderwijk geboren gezonde baby’s worden vaak al op zeer jonge leeftijd van hun moeder gescheiden. Ze worden naar andere parken verscheept of verplaatst om deel te nemen aan kweekprogramma’s. Maar de diversiteit van de nakomelingen is ontoereikend voor het vormen van een genetisch gezonde populatie. Om te voorkomen dat de dolfinaria niet ten onder gaan aan inteelt zullen er in de toekomst dus toch weer nieuwe vangsten van wilde dolfijnen nodig zijn.

De geschiedenis van Harderwijk is doortrokken van schandalen. In nauwe samenwerking met Sea World was het dolfinarium jarenlang de draaischijf voor het “witwassen” van zeezoogdieren. In de late jaren tachtig ontving SeaWorld een vergunning van de Amerikaanse visserijdienst om zes zwarte zwaardwalvissen te importeren. Het jachtteam van Iki eiland (Japan) dat de opdracht kreeg, ving een groep van 12 dieren. Om de zes extra zwaardwalvissen waarvoor geen vergunning bestond niet te hoeven vrijlaten, werden die via Tokio, Hong Kong, Singapore en Dubai naar Harderwijk gevlogen, zodat inspectie door de Canadese en Amerikaanse douane werd vermeden. De zwaardwalvissen verbleven in Harderwijk tot SeaWorld erin slaagde toelating te krijgen voor de “uitwisseling” van dieren. Orka Gudrun werd daarbij naar Harderwijk verscheept zodat ook de zes extra zwarte zwaardwalvissen in de VS konden worden geïmporteerd.

Hier bleef het echter niet bij. Om een blijvende stroom van nieuwe orka’s en andere grote zeezoogdieren te verzekeren, bouwde SeaWorld een bassin in IJsland. De dieren die er buit werden gemaakt uit de omringende zeeën werden vervolgens naar (onder andere) Harderwijk getransporteerd, waar ze maanden of zelfs jarenlang verbleven, terwijl SeaWorld om vergunningen verzocht voor het importeren van “dieren die reeds in gevangenschap leefden”. Veel recenter herinnert iedereen zich nog wel de kleine orka Morgan, wiens leven in gevangenschap door Harderwijk werd verzegeld, van zodra ze uit de Noordzee gered was. Een team van experts had echter een plan uitgewerkt waarmee het zowel logistiek als financieel mogelijk was om Morgan terug naar haar familie te brengen.

Laat ook jouw stem horen!
In India zijn dolfijnen wettelijk erkend als “niet-menselijke personen” wiens recht op leven en vrijheid bij wet moet worden gerespecteerd. Daar kunnen we hier in het “ontwikkelde” westen voorlopig alleen nog maar van dromen. Nochtans lijkt de wijsheid in een aantal Europese landen toch door te dringen. Zo zijn dolfinaria verboden in Oostenrijk, Cyprus, Ierland, Tsjechië, Slovakije, Estland, Letland, Hongarije, Polen en zelfs in Luxemburg. De regeringen van deze landen achten het in gevangenschap houden van zeezoogdieren in deze tijd niet meer ethisch verantwoordbaar.

Het protest in Brussel werd twee jaar geleden voor het eerst georganiseerd door Yvon Godefroid van Dauphins Libres en Annelies Mullens, een arts in de endocriene geneeskunde. In 2014 brachten ze, bijgestaan door de dierenrechtenorganisatie Bite Back, 400 deelnemers uit negen verschillende Europese landen op de been. Dit jaar gaan ze aangesterkt met Sea Shepherd Belgium, BlueShark Conservation, de Nederlandse Dolphinmotion en dierenvriend acteur Pol Goossen voor een nog groter aantal.

De initiatiefnemers van de actie verwelkomen iedereen met een hart voor dieren, op zaterdag 27 juni om 14:00 op het terrein onder het Atomium te Brussel.

Er werd een busdienst voorzien voor Nederlanders die het protest in België willen bijwonen.

Meer informatie rond dolfijnachtigen in gevangenschap:

A Fall From Freedom volledige film

Persbericht Sea Shepherd Belgium & BlueShark Conservation, Katrien Vandevelde