Omvang plastic soep berekend: 269.000 ton afval 

Onderzoekers uit de VS, Frankrijk, Chili, Australië en Nieuw-Zeeland komen na een studie van 6 jaar tot de conclusie dat de plastic soep in zeeën en oceanen bestaat uit meer dan 5.000.000.000.000 (5 biljoen) stukken plastic. Het afval zou bij elkaar zo’n 269.000 ton wegen en vormt een grote bedreiging voor de gehele voedselketen. 

Het volume van de plastic stukken, grotendeels afkomstig van producten zoals voedsel-,  drankverpakkingen en kleding, werd berekend op basis van gegevens uit 24 expedities, zo schrijft The Guardian. In de meeste gevallen gaat het om stukjes die niet groter zijn dan 5 millimeter, de zogeheten microplastics. Plastic breekt niet af maar wordt omgezet in steeds kleiner wordende deeltjes, die uiteindelijk in de voedselketen terechtkomen. Niet alleen (zee)dieren, maar ook de mens kan hiervan de nadelige gevolgen ondervinden. Grote stukken plastic kunnen dieren zoals zeeleeuwen wurgen, terwijl kleinere stukjes door vissen worden opgenomen en vervolgens via de voedselketen ook in de magen van viseters terechtkomen. Julia Reisser, onderzoeker van de Universiteit van West-Australië:

“We zagen schildpadden die plastic zakken en vissen die vislijnen gegeten hadden. Maar er zijn ook chemische effecten. Wanneer plastic in het water belandt fungeert het als een magneet voor vettige afvalstoffen. Grotere vissen eten kleine vissen en dan belanden ze op ons bord. Het is moeilijk te zeggen hoeveel vervuiling we binnenkrijgen, maar kunststoffen zijn de oorzaak van een deel daarvan.”

Texas

De onderzoekers verzamelden kleine plasticfragmenten in netten, terwijl grotere stukken werden waargenomen vanaf een boot. De noordelijke en zuidelijke delen van de Stille Oceaan en de Atlantische Oceaan werden onderzocht, evenals de Indische Oceaan voor de kust van Australië en de Golf van Bengalen. Hoewel het plastic zich overal ter wereld in het water bevindt hoopt het zich vooral op in 5 grote cirkelvormige stromingen in de oceanen, die elk een oppervlak hebben ongeveer gelijk aan de Amerikaanse staat Texas.

Toenemen

Het is voor het eerst dat onderzoekers een wetenschappelijk beeld hebben gekregen van de omvang van plastics in zeeën en oceanen. De uitkomst van het onderzoek zal gebruikt worden om toekomstige trends in de hoeveelheid afval in de oceanen in kaart te brengen. Op dit moment is de verwachting dat de omvang van de plasticsoep alleen nog maar zal toenemen, omdat er steeds meer wegwerpplastic geproduceerd wordt. Slechts 5 procent daarvan wordt wereldwijd gerecycled. Julia Reisser:

“Veel dingen worden één keer gebruikt en daarna niet gerecycled. We moeten ons gebruik van plastic terugdringen en ook het plastic in de oceanen blijven monitoren, zodat we beter inzicht krijgen in de problematiek. Ik ben optimistisch, maar we moeten de beleidsmakers zover krijgen dat ze het probleem begrijpen. Sommigen doen dat al. Duitsland heeft het beleid aangepast, waardoor fabrikanten verantwoordelijk zijn voor het afval dat ze produceren. Als we meer verantwoordelijkheid bij de producent leggen zou dat een deel van de oplossing zijn.”

Consument

Natuurlijk is ook het gedrag van de consument van belang. De Europese Commissie in Brussel streeft naar wetgeving voor de hele EU waarmee landen het gebruik van plastic tasjes kunnen verminderen of zelfs helemaal verbieden. Het Europees Parlement en de EU-lidstaten hebben de wil om het gebruik terug te dringen van jaarlijks 90 tasjes per persoon in 2019, naar 40 in 2025. Maar over hoe dat bereikt moet worden is nog grote onenigheid. In Nederland wordt de keuzeverantwoordelijkheid vooral gelegd bij de winkeleigenaren en de consument.

Bronnen: Parool.nl & TheGuardian.com ©PiepVandaag.nl Bart van Riel