Laurens de Groot: Drones ontdekken stropers in Malawi 

Tijdens een nachtelijke patrouille met rangers en de Anti-poaching Unit (APU) van het Kasungu Nationaal Park in Malawi heeft ShadowView succesvol geassisteerd in het onderscheppen van stropers. De ongewenste bezoekers werden gespot door een drone, waarna een interventieteam de achtervolging inzette. Helaas wisten de stropers op het nippertje aan een arrestatie te ontsnappen door illegaal de grens met Zambia over te steken.

APU-leider Matt Destremau:

“We worden beperkt door een gebrek aan middelen. Afgelopen nacht waren er vijf vrijwilligers en vier rangers om de operatie uit te voeren. Het was niet genoeg om de stropers in te halen, in een hinderlaag te lokken en te arresteren. Maar het was geweldig om te zien hoe effectief de drones zijn in deze omstandigheden. Het belooft veel goeds voor toekomstige operaties.”

Het is een zware strijd in de Malawiaanse bush. Tijdens de rit naar een observatiepunt zagen we duidelijk de vernietigende effecten van decennialange stroperij in dit gebied, ooit beroemd vanwege haar ongereptheid. Twee uur lang reden we door een prachtig landschap, begeleid door de Afrikaanse zon. Maar het was een stilleven, nu en dan onderbroken door een vlaag koude winterwind. Alle dieren zijn verdwenen. In een gebied waar normaliter een overvloed aan antilopen, af en toe een olifant, en zeker vele vogels en kleine zoogdieren moeten rondstruinen, zagen we nu niks. Later die nacht kwamen we erachter waarom.

De APU kan per operatie slechts een klein gebied bestrijken, meestal in de nabije omgeving van een Dambo, een droge rivierbedding die stropers vaak als navigatiepunt gebruiken. Vanaf daar kiest de APU een observatiepunt van waaruit het hele gebied te overzien is. In ons geval werd voor Solonje Hill gekozen. Nadat iedereen zijn tactische plek heeft ingenomen, kiest het interventieteam de ideale locatie voor een hinderlaag. Deze nacht voegde ShadowView een derde element toe; hittebeelden vanuit de lucht, met een live stream naar een ground control station.

Ik kreeg de rol van observator toebedeeld, zodat ik kon communiceren met onze drone operator Lucian Banitz die zich op de grond bevond. Het bleek een behoorlijke klim naar de top van Solonje, maar het uitzicht was fantastisch. Vanaf dit punt overzagen we een groot deel van Kasungu tot aan de grens met Zambia, een aantal kilometer verderop. Een adembenemend uitzicht, dat al snel verstoord werd zodra de zon onderging.

Overal rookzuilen. De grotere afkomstig van het illegaal produceren van houtskool, de kleinere van kampvuurtjes van stropers die een avondmaaltijd koken of warm willen blijven. Matt Destremau:

“De stropers proberen de vuren niet te verbergen. Ze weten dat het een groot gebied is, en dat de kans om gepakt te worden nihil is. De vuren zijn te ver weg voor ons om in te grijpen.

Zijn gezicht laat nauwelijks emotie zien, het is een moeilijke realiteit die hij heeft moeten aanvaarden om dit werk te doen zonder alle hoop te verliezen.

“We zullen ze op een andere dag moeten vangen.”

Rond elf uur ’s avonds zien we het licht van zaklampen bewegen door onze nachtkijkers. Ze komen onze richting op, geen tijd te verspillen. Matt dirigeert het interventieteam naar een nieuwe positie en de drones stijgen op. Binnen enkele minuten zien we een duidelijk warmtebeeld van stropers die door de vegetatie lopen. Het team komt dichterbij en bereidt zich voor op een arrestatie. De stropers stoppen. Misschien hebben ze door dat ze in de gaten worden gehouden, misschien kunnen ze gewoon niks vinden om te stropen in dit lege woud, we kunnen er slechts naar raden. Minuten gaan voorbij. Matt twijfelt om een waarschuwingsschot te lossen om een (paniek) reactie bij de stropers te veroorzaken. Voor nu is het niet nodig, denkt hij. Het interventieteam beweegt zich steeds dichterbij de stropers, maar al snel merken we dat de wilddieven richting de Zambiaanse grens gaan. De afstand tussen het team en de stropers is nog steeds een paar kilometer, een kleine afstand in het stadsleven, maar een enorme afstand wanneer je bij elke stap voorzichtig je voet moet neerzetten.

Onze drones blijven de stropers volgen, maar we moeten de surveillance beëindigen wanneer de stropers zich richting de grens bewegen, op slechts een paar kilometer afstand van onze positie. Terwijl de criminelen elke wet kunnen breken, kunnen wij dat niet, we moeten de achtervolging staken.

Matt’s rationele verklaring:

“Als we meer rangers zouden hebben, konden we betere hinderlagen opzetten, maar we hebben gewoon niet genoeg mankracht. Aan de andere kant hebben we nu gezien hoe effectief drones zijn in dit moeilijke gebied. Het beeld was duidelijk genoeg om een mens goed te kunnen onderscheiden. De drones zullen de strooptochten niet stoppen, maar het is zeker een grote aanwinst in de strijd.”

Een paar uur later komt de zon op boven Kasungu. In de bush voor ons zien we een sabelantilope grazen. Matt:

“Ze zijn zeldzaam. Ik hoop echt dat hij in leven kan blijven.”

Met gemengde gevoelens dalen we neer naar de rest van het team dat op ons wacht bij het ontmoetingspunt.

Het was triest om het aantal illegale kampvuren te zien vannacht. En nog treuriger om te beseffen dat we deze plekken niet konden bereiken. Niemand weet hoeveel kansen de anti-poaching unit nog krijgt, voordat alle wilde dieren verdwenen zijn.

Twee dagen later zou een groep wetenschappers naar dit gebied komen om watermonsters te nemen. Ze ontdekten dat een aantal waterbronnen waren vergiftigd met insecticide. Alle vissen, insecten en waarschijnlijk de dieren die ervan gedronken hebben, zijn dood. De stropers eten de dode vis op, of verkopen deze. Niet wetende dat ze zichzelf en anderen vergiftigen.

Ik had graag een optimistischer verhaal geschreven. Natuurlijk ben ik trots op ons team en ons vermogen te laten zien dat drones een fantastisch middel zijn in de strijd tegen stropers. Maar na het zien van dit verwoeste park vraag ik me af of het genoeg is. Er worden momenteel in Afrika meer olifanten gedood dan geboren. En dit is een diersoort die veel bestudeerd wordt. We weten nauwelijks wat de impact van stroperij is op minder bekende soorten. Hier in Kasungu kunnen we het vernietigende effect met eigen ogen zien. Langzaamaan wordt het park ontdaan van alle dieren. Natuurlijk zijn educatie en het werken met lokale gemeenschappen de sleutel om het probleem op te lossen. Maar nu, op dit moment, heeft Kasungu de middelen nodig voor goede rechtshandhaving zodat de stropers iedere keer dat ze een stap binnen de grenzen van het park durven te zetten gearresteerd en vervolgd kunnen worden.

Terug bij de Lifupa lodge passeren een paar olifanten het kamp. Ze voelen zich beschermd hier, ze weten dat het redelijk veilig is, dat stropers deze plek ontwijken. Het grootste zoogdier op land, een icoon van de Afrikaanse bush, hier in Kasungu beschermd door een handjevol toegewijde mensen. Er zijn er nog 100. Maar zonder dringende hulp en fondsen voor de anti-poaching unit kan ik niet ontsnappen aan de vraag waarop ik eigenlijk geen antwoord wil: voor hoe lang nog?

Als je Matts werk en het gebruik van drones in Malawi om de olifanten en alle andere wilde dieren van Kasungu wil steunen, steun dan ShadowView onder vermelding van ‘#Kasungu’.

©PiepVandaag.nl Laurens de Groot, natuuractivist en schrijver