Noodsituatie voor zwerfkatten in Griekenland 

Het aantal zwerfkatten in Griekenland loopt uit de hand. Meer dan 4 miljoen katten zijn continu op zoek naar voedsel en worden blootgesteld aan verwondingen, ziektes en mishandeling. Organisaties als Animal Action Greece, The Arc Animal Sanctuary en Little Friends Lefkada worden overspoeld en luiden de noodklok. Griekenland ontvangt jaarlijks 33 miljoen toeristen, waarvan velen zich om de katten bekommeren. Maar het is hoog tijd voor structurele maatregelen van de lokale overheden, waartoe ook een petitie oproept. Want de inspanningen van hulporganisaties en toeristen zijn zonder medewerking van de overheid niet toereikend voor een duurzame oplossing.

Voor wie ooit in Griekenland is geweest, zijn de vele zwerfkatten in allerlei formaten en kleuren een vertrouwd beeld. Ze maken al eeuwen deel uit van het Griekse straatbeeld. In de havens wachten ze geduldig bij de eerste zonnestralen op de kleine visjes die vissers hen toewerpen. Bij de tavernes doen ze hun dagelijkse ronde, op zoek naar een hapje gyros of souvlaki.

4 miljoen zwerfkatten in Griekenland

Het aantal zwerfkatten neemt echter steeds verder toe. Volgens Animal Action Greece zijn er momenteel meer dan 4 miljoen zwerfdieren in Griekenland. Dit is het gevolg van het milde klimaat, waardoor katten het hele jaar kunnen overleven en voortplanten. Ook slechte economische omstandigheden en een gebrek aan bewustzijn over dierenwelzijn spelen mee. Veel Grieken hechten weinig waarde aan goede voeding, verzorging, medische zorg, en vooral sterilisatie en castratie van katten, of kunnen zich dit niet veroorloven. Huisdieren lopen vaak vrij rond en worden niet gesteriliseerd of gecastreerd, waardoor er vele nestjes ontstaan. Veel puppy’s en kittens worden direct gedood of in de vuilcontainer gegooid.

Hoewel er wetten bestaan voor de bescherming van (zwerf)dieren en de aandacht voor dierenwelzijn onder de Grieken groeit, is er nauwelijks toezicht en zijn er veel te weinig opvangfaciliteiten. Bovendien is de betrokkenheid van zowel lokale als landelijke overheid summier. Al deze factoren hebben ervoor gezorgd dat het probleem totaal uit de hand is gelopen.

Toeristen dragen onbedoeld bij aan het probleem

Ook toeristen dragen (onbedoeld) bij aan het probleem. Vakantiegangers die een ontspannen weekje in de zon zoeken, worden geconfronteerd met zieke, uitgehongerde en gewonde dieren die geen zorg krijgen. Dit is vooral schokkend voor bezoekers uit landen met hoge standaarden voor dierenwelzijn en strenge regels voor huisdierbezit. Veel toeristen voeren de zwerfkatten, of geven ze medische zorg. Hoewel deze acties lovenswaardig zijn en zeker individuele kattenlevens redden, rijst de vraag of dit de beste manier is om het probleem aan te pakken. Het adopteren van enkele katten helpt weliswaar, maar het lost de kern van het probleem niet op: de enorme en groeiende populatie zwerfkatten.

Gevolgen: meer dierenleed en slechte hygiëne

Na het toeristenseizoen halen veel zwerfkatten hun eerste verjaardag niet. Ze zijn ondervoed, zitten onder de vlooien, teken of mijten en lijden aan gevaarlijke virussen zoals FIV (kattenaids), kattenleukemie of niesziekte. Ze zwerven langs straten en wegen, waarbij duizenden worden aangereden door het verkeer. Ook vergiftiging van honden en katten komt regelmatig voor.
Naast de ernstige gevolgen voor dierenwelzijn, heeft de grote populatie ook potentiële risico’s voor de volksgezondheid en milieu en een negatieve impact op het toerisme. Het is daarom essentieel dat de Griekse overheid het probleem serieus aanpakt door het uitvoeren van grootschalige sterilisatieprojecten, bouwen of vergroten van opvangfaciliteiten en het (financieel) ondersteunen van lokale vrijwilligersinitiatieven en educatieve programma’s.

Overbelaste hulporganisaties

Organisaties als The Arc Animal Sanctuary, The Cat Sanctuary Lefkada en Little Friends Lefkas voelen dagelijks de druk van de toenemende aantallen zwerfkatten in Griekenland. Zij spelen een cruciale rol in de zorg, door het bieden van voeding, medische hulp en soms herplaatsing van dieren. Echter, de aantallen zijn overweldigend en de middelen beperkt. Ondanks hun inspanningen kunnen ze de vraag niet bijbenen en is er een constante behoefte aan meer vrijwilligers, financiering en hulpmiddelen.

Charli Sotiriou redster van zwerfkatten

Voordat ze naar Griekenland verhuisde, was Charli Sotiriou vooral een hondenliefhebber. Nadat een blessure een einde maakte aan haar streetdance-carrière, begon ze een hondenuitlaatservice voor pitbull-mixen. Ze ontfermde zich al snel over deze vaak miskende honden en groeide uit tot verzorger en beschermer van vijf van deze dieren. In Engeland startte ze een kleine dierenopvang, waar ze naast honden ook eenden, ganzen, konijnen en de van de slacht geredde varkens Flick en Flower verzorgde.

Toen vijf jaar geleden de Breed Specific Legislation (BSL) werd ingevoerd die een grote impact had op haar honden, besloot Charli Sotiriou met alle dieren naar Griekenland te verhuizen. Daar kon ze haar honden een vrij leven geven, zonder muilkorf en andere beperkingen. Ze huurde een stuk land en zo ontstond The Arc Animal Sanctuary. Hoewel ze ook honden redde, richtte ze zich al snel voornamelijk op katten vanwege het groeiende probleem op Lefkas. Op dit moment verblijven er zo’n 60 kittens en katten in de Arc. Naast de dagelijkse zorg, voedt en steriliseert ze ook zwerfkattenpopulaties in de omgeving. Ze heeft honderden dieren gered, verzorgd, gesteriliseerd, gechipt en geplaatst in liefdevolle huizen in Europa, het VK en zelfs de VS. Dit alles zonder steun van de lokale autoriteiten. Charli zegt hierover:

“Zwerfkatten zijn hier vogelvrij. Er is subsidie beschikbaar voor deze dieren, maar ik heb geen idee waar dat heengaat. De plaatselijke dierenarts rekent net zoveel voor de sterilisatie van een zwerfkat als voor een huiskat. Er wordt hier nauwelijks iets gedaan om het probleem structureel aan te pakken, en dat moet echt veranderen, want de dieren lijden enorm. Dit seizoen heb ik al 20 kittens opgevangen, maar ik kan er niet nog meer aan.”

In het toeristenseizoen krijgt The Arc soms wel tien berichten per dag van mensen die hulp vragen voor een of meerdere kittens of katten. Maar de opvang is overvol en moet steeds vaker nee zeggen. Helemaal nu, want de landeigenaar heeft de huur opgezegd en ze moet binnen enkele maanden een andere locatie vinden. Je kunt The Arc bij deze verhuizing steunen via een fundraiser (externe link, buiten verantwoordelijkheid AT).

Cat Sanctuary Lefkas: pensioen gaat naar kattenvoer

Ook Evie Soldatos zorgt met haar Cat Sanctuary Lefkas voor de zwerfkatten. Toen ze 13 jaar geleden vanuit Australië naar Lefkas verhuisde, viel haar de erbarmelijke situatie van de zwerfkatten meteen op en ze besloot te helpen. Momenteel verzorgt ze in en rondom haar familiehuis zo’n 50 katten. Voor het bekostigen daarvan is ze volledig afhankelijk van haar pensioen en donaties (externe link, buiten verantwoordelijkheid AT) van kennissen, bezoekers en volgers op social media. Evie:

“In Australië hadden we altijd katten, maar daar waren ze onderdeel van het gezin. Hier wordt nauwelijks naar ze omgekeken, ze leven op straat en eten uit vuilcontainers. Veel zijn er ziek en in vreselijke staat, en ik kan dat gewoon niet negeren.”

.

.
Inmiddels heeft ook Evie Soldatos door sterilisaties van honderden katten een nog grotere populatie voorkomen en talloze katten van een voortijdige dood gered. Maar, zo zegt ze:

“Ik ben moe en het is hoog tijd dat de lokale autoriteiten iets gaan doen. Je kunt dit niet overlaten aan ad hoc groepjes van welwillende mensen zonder overkoepelende actie vanuit de overheid.”

Haar gesprekken met de lokale burgemeester hebben helaas nog niets concreets opgeleverd, maar ze blijft volhouden.

Little Friends Lefkas: honden redden en TNR

Sallie Hunter van Little Friends Lefkas, een organisatie die zwerfhonden redt, opvangt en ter adoptie aanbiedt en ook zwerfkatten voedt en verzorgt, vindt dat de regering meer aan TNR (Trap = vangen, Neuter = steriliseren/castreren, Return = terugplaatsen) moet doen. Dankzij de inspanningen van Little Friends en hun vrijwilligers is het aantal zwerfhonden op Lefkas sterk gedaald. Zo zijn ze bijvoorbeeld jaren bezig geweest om alle teefjes op een vuilnisbelt te steriliseren, zodat er geen pups meer bijkomen. Zij zijn van de drie hulporganisaties de enige officiële stichting op het eiland, wat het makkelijker maakt voor de autoriteiten en andere organisaties zoals Network for Animals en Stichting Dierenhulp zonder Grenzen om met hen samen te werken. Sallie:

“Een gemeentelijke dierenarts startte met TNR-projecten en gratis sterilisaties, maar het gebouw werd verplaatst en later gesloten. Veel mensen kunnen niet naar de dierenarts in de stad of vinden het te duur. Een bus voor een ophaaldienst zou huisdiereigenaren beter toegang geven tot medische zorg en sterilisatiediensten. Daar zijn we nu voor aan het sparen.”

.

TNR werkt

Vraag aan een willekeurige kattenhulporganisatie wat de beste oplossing is voor de overpopulatie en het antwoord is: TNR, het vangen, steriliseren of castreren en terugplaatsen van dieren. TNR is cruciaal omdat kittens al vanaf zo’n 4 maanden seksueel volwassen zijn en dan tot wel drie nestjes met elk zo’n vier tot zes kittens per jaar kunnen krijgen. Dit betekent dat er in zeven jaar zo’n 5000 kittens worden geboren uit één niet-gesteriliseerde poes en haar nakomelingen! Daarnaast is de levensverwachting van een niet-geneutraliseerde zwerfkat maar zo’n 2 tot 5 jaar, door de constante zwangerschappen, vechtpartijen, ziektes en voedseltekorten. Geneutraliseerde katten kunnen zo’n 7 tot 10 jaar leven, afhankelijk van de beschikbaarheid van voedsel en medische zorg. En als ze in een beschermde omgeving worden geplaatst, kunnen ze nog ouder worden. De verbetering in levensduur en welzijn toont aan hoe belangrijk TNR-programma’s zijn voor de zwerfkattenpopulatie.

Dat TNR werkt, bewijst onder andere de hulporganisatie Animal Action Greece. Zij voeren samen met lokale organisaties een doorlopend TNR-programma uit op onder andere de Griekse eilanden Tinos en Paros. Duizenden katten zijn (en worden) daar gesteriliseerd, waardoor de populaties nu onder controle zijn en blijven, wat grote gezondheidsvoordelen heeft voor de dieren.
.

#GNvdD: Bijna 15.000 zwerfkatten Las Vegas gered dankzij TNR-project

Gemeenten werken niet mee, ondanks wet

Hoewel de gemeenten wettelijk verplicht zijn om zorg te dragen voor zwerfdieren in Griekenlanden er onlangs een wet is aangenomen voor verplichte sterilisatie en registratie van huisdieren, is er in de praktijk weinig voor de zwerfkatten geregeld. De zorg varieert sterk per regio en veel gemeenten investeren niet in asielen of TNR-programma’s. De Europese Unie en de Griekse regering stellen subsidies beschikbaar om dierenartsen en lokale overheden te helpen bij het uitvoeren van sterilisatiecampagnes. Maar waar deze subsidies daadwerkelijk voor worden gebruikt, is onbekend. De meeste TNR-programma’s worden uitgevoerd door lokale hulporganisaties en individuele dierenvrienden. Hoewel dierenartsen soms gratis of tegen gereduceerde tarieven hun diensten aanbieden (zoals op Kos), worden de meeste sterilisaties door particulieren gefinancierd.
.

#GNvdD: Sterilisatie-wet voor aanpak zwerfdierenprobleem Griekenland

Het belang van educatie en bewustwording

Veel Grieken staan sceptisch tegenover TNR, vanwege traditionele of religieuze opvattingen. Daarnaast zijn velen zich niet bewust van de voordelen van TNR voor de gezondheid van katten en het beheersen van de populatie. Er heersen ook veel misvattingen over sterilisatie, zoals de gedachte dat het wreed of onnatuurlijk is, of schadelijk voor de gezondheid van katten. Daarom is het essentieel dat er meer educatieprogramma’s worden opgezet om deze opvattingen te veranderen. Sommige regio’s organiseren schoolprogramma’s, waarbij leerlingen opvangcentra bezoeken om compassie voor dieren te bevorderen. Daarnaast zijn er campagnes om de overheid aan te sporen bestaande dierenwelzijnswetten te handhaven en misbruik strafbaar te stellen. Hoewel deze initiatieven hoop bieden, hebben ze nog geen meetbaar effect gehad op de populatiegroei, waardoor ze langdurig moeten worden voortgezet.

Wat kun je als toerist doen om te helpen?

De lokale hulporganisaties hebben niet de ruimte en middelen om elk dier te helpen. Heb je een zwerfdier gevonden dat medische hulp nodig heeft? Kijk eerst hoe je zelf kunt helpen, bijvoorbeeld op de website van Greek Animal Rescue. Lokale hulporganisaties zoals The Arc Animal Sanctuary, The Cat Sanctuary Lefkas en Little Friends Lefkas zitten overvol en zijn volledig afhankelijk van giften. Zij zijn daarom vooral geholpen met donaties en door van hen een dier te adopteren. Kijk op hun website of andere social media voor contactgegevens.

Adoptie

Wil je een zwerfdier adopteren? Hou er dan rekening mee, dat een dier vaccinaties en een paspoort nodig heeft voordat het mag reizen en dat dit proces soms wel 4 weken kan duren. De plaatselijke dierenarts helpt je bij het proces. Veel hulporganisaties zijn bereid om tijdelijk (tegen onkostenvergoeding) voor het dier te zorgen en transport te organiseren. Oriënteer je goed en ga niet in op schimmige handel in zwerfdieren. Charli Sotiriou van The Arc Animal Sanctuary:

“Het is altijd een bitterzoet moment als ik katten op het vliegtuig zet naar hun nieuwe verzorgers maar het is de tranen absoluut waard.”

Heb je zelf geen mogelijkheid om een dier te adopteren, maar wil je wel helpen met een adoptie? Dan kun je je inzetten als vluchtbegeleider. Je boekt dan een huisdierplek in cabine of ruim van het vliegtuig en draagt het dier op het vliegveld over aan de nieuwe verzorger(s). Neem voor je op vakantie gaat contact op met de plaatselijke hulporganisaties of bied je hulp aan in Facebookgroepen zoals ‘Flight- and travel-escorts for rescue-animals Europe’.

Medische hulp

Veel zwerfkatten krijgen door virussen oogaandoeningen zoals wonden, ontstekingen en glaucoom. Deze veroorzaken hevige pijn die hun gedrag en dagelijks leven beïnvloedt. Vaak kan het probleem met een eenvoudige en goedkope behandeling met oogdruppels (verkrijgbaar voor een paar euro bij de apotheek) worden opgelost. Als dat niet lukt of als het oog niet meer kan worden gered, breng het dan naar een dierenarts. Veel dierenartsen, dierenwinkels en hulporganisaties hebben vervoersboxen te leen voor dat doel. Vaak knapt een kat heel snel op als het oog wordt verwijderd. Zit het dier onder de vlooien? Een vlooienbehandeling kan al veel verlichting geven.

Wil je een ernstig gewond dier helpen? Breng het dan zelf naar de plaatselijke dierenarts. Neem ook contact op met de plaatselijke autoriteiten en wees daarbij vasthoudend om de bewustwording over de noodzaak en voordelen van sterilisatie en dierenwelzijn te vergroten. Want de financiële steun vanuit de overheid is cruciaal om, samen met de inspanningen van lokale en internationale dierenwelzijnsgroepen, duurzame oplossingen te realiseren.

Petitie voor zwerfkatten in Griekenland

De situatie van zwerfkatten in Griekenland is complex en vereist een gecoördineerde aanpak. Hoewel toeristen en hulporganisaties veel doen om te helpen, is er behoefte aan duurzame oplossingen, zoals sterilisatie- en educatieprogramma’s. De lokale overheid moet een leidende rol spelen bij het implementeren van deze maatregelen. Alleen door samen te werken en gerichte acties te ondernemen, kan er een blijvend iets veranderen voor de zwerfkatten in Griekenland. Deze petitie roept de Griekse overheid op om die verantwoordelijkheid op zich te nemen.

Bronnen:

• Animal Action Greece
• The Arc Animal Sanctuary
• The Cat Sanctuary Lefkas
• Greek Animal Rescue
• Little Friends Lefkas
• Lees ook op AnimalsToday:
  .

700 sterilisaties in een jaar op Griekse eilanden, hoe doen ze dat?

©AnimalsToday.nl Liesbeth Riekwel