We hebben een kletsnatte lente. Mooie tijden voor de slakken. Die doen het goed met dit weer. En dat is te zien; ze zijn in groten getale aanwezig. De mens daarentegen ervaart slechte tijden. Hij ergert zich volop aan dit diertje. Je kan geen nieuwsmedium openen of je ziet een artikel over een ‘slakkencrisis of -plaag’. Daarom is een ode aan de slak op zijn plaats. Vooral de naaktslak verdient een goed woordje.
Slakken: hoe kom je er zo snel mogelijk vanaf, is de tendens. Het is een manier van denken waaraan we gewend zijn geraakt. Eerst wordt een probleem veroorzaakt door menselijk gedrag. Vervolgens wordt niet het probleem opgelost, maar worden de symptomen bestreden van de gevolgen. En in dit geval is het symptoom de aanwezigheid van de slak. Die moet nu dood!
De naaktslak
We hebben het hier over de naaktslak. De slak met het huisje op zijn rug eet alleen dode blaadjes in de tuin. Hij is onschuldig, want de mens ervaart hier geen tot weinig last van. Hij wordt zelfs gezien als nuttig. Dit diertje ruimt alles netjes op. De naaktslak daarentegen eet zich drie slagen in de rondte aan alles wat groen en sappig is. Dus ook de moestuinen en de jonge, net geplante, plantjes. Het is een feestje voor de naaktslak. Minder voor de mens die van zijn tuin houdt.
Natuurlijke vijanden verdwenen
De slak zelf kan er weinig aandoen dat hij met zo velen rond glijdt in de tuin. Zijn omgeving is niet meer wat het ooit was. De grond waarin hij zijn (tot wel 500) eitjes legt, bevat nog maar weinig leven. Als direct gevolg van te veel stikstof, landbouwgif en de klimaatverandering, bevat de aarde steeds minder schimmels en bacteriën, bodeminsecten en wormen. En die houden juist allemaal van slakkeneitjes. Met als resultaat dat die eitjes gewoon uitkomen.
Op zich zou de natuur daar nóg een oplossing voor hebben: egels en eenden eten bijvoorbeeld graag slakken. Helaas gaat de egelpopulatie keihard achteruit in Nederland. De afgelopen 50 jaar is 80 procent van de egels verdwenen. Pesticiden zijn hier de directe oorzaak van. Ook de eenden doen het niet goed. Jagers schieten graag op eenden en nesten worden vaak leeggeplunderd door eksters. Eksters gedijen wel goed in ‘stikstofnatuur’.
De natuur is zelfregulerend
Het prachtige aan de natuur is dat het zelfregulerend werkt. Menselijk handelen verstoort dit proces gigantisch. Door het elitaire denken van de mens wordt het gevolg van dit handelen gezien als het probleem. In de denkwereld van de mens moet een dier vervolgens nuttig zijn voor hem. En vooral niet irritant zijn of schade aanrichten. En de naaktslak wordt niet gezien als nuttig.
Zelfregulering van de natuur werkt alleen als elk element zijn rol kan pakken in het ecosysteem. Dus ook de naaktslak in dit geval. De slak brengt bijvoorbeeld voedingstoffen terug in de bodem en maakt deze weer toegankelijk voor planten. Verwijder de naaktslak en het proces wordt verstoord. Volgens slakkenexpert Dick Jacobs zijn slakken juist ook heel handig:
“Niet alleen dode planten, maar ook dode dieren en groenten ruimen ze op.”
.
Jacobs vindt dat we juist zuinig moeten zijn op deze natuurlijke opruimers, inclusief de naaktslak:
“Zelf zet ik gewoon een extra krop sla in mijn moestuin. Ze moeten toch iets eten. En dan laten ze mijn planten misschien met rust.”
Ook de mens is een element van het zelfregulerende ecosysteem van de natuur. Niet het middelpunt. Tijd dat de mens anders gaat denken én handelen voordat er nog meer onschuldige slachtoffers vallen. Zowel onder slakken als andere diersoorten.
Bronnen:
- Dierenbescherming
- Nu.nl
- De Volkskrant [1, 2]
- Lees ook op AnimalsToday:
.
Kinderboek Rotbeest! van Karen Soeters hilarisch en leerzaam
©AnimalsToday.nl Mariska van Geelen
