In de afgelopen zestig jaar heeft klimaatverandering mieren verdreven uit hun oorspronkelijke leefgebieden in Gregory Canyon bij Boulder, Colorado (VS). De mieren kunnen niet tegen de hogere temperaturen. Dit is de conclusie van onderzoek gepubliceerd in het tijdschrift Ecology.

Mieren door klimaatverandering verdreven uit leefgebied
Mieren door klimaatverandering verdreven uit hun leefgebied | Foto (illustratief): publiek domein

Net als alle insecten zijn mieren ectothermisch, wat betekent dat hun lichaamstemperatuur, metabolisme en andere lichaamsfuncties afhankelijk zijn van de omgevingstemperatuur. Als gevolg hiervan zijn mieren gevoelig voor temperatuurschommelingen, waardoor ze een goede marker zijn om de impact van klimaatverandering op ecosystemen te bestuderen.

Verdreven uit leefgebied

Mieren in de uitlopers van Boulder in Colorado verschuiven hun leefgebied. De resulterende verandering in biodiversiteit kan mogelijk lokale ecosystemen veranderen, aldus eerste auteur Anna Paraskevopoulos, een promovendus aan de Afdeling Ecologie en Evolutionaire Biologie aan de Universiteit van Colorado Boulder.

Lokale ecosystemen veranderen | Foto: publiek domein

Onderzoek opnieuw uitgevoerd

Meer dan zestig jaar geleden inventariseerden entomoloog Robert Gregg en student John Browne de mierenpopulaties in Gregory Canyon. Na het lezen van hun onderzoek gingen Paraskevopoulos en haar team op onderzoek uit om te kijken of de mierenpopulatie sindsdien is veranderd.

De onderzoekers bemonsterden dezelfde onderzoekslocaties op ongeveer dezelfde data, tussen 2021 en 2022. Precies als Browne en Gregg deden in 1957 en 1958. Het team verzamelde honderden mierenmonsters uit verschillende delen van Gregory Canyon, elk met zijn eigen unieke omgeving. Bijvoorbeeld, de noordhelling van de kloof is een koel bos, gedomineerd door dennen- en sparrenbomen. De zuidhelling bestaat voornamelijk uit struikgewas, terwijl beken en greppels het bodemgebied vormen.
.

.
Terwijl de stad Boulder (zie kaart boven) sterk is uitgebreid sinds de oorspronkelijke studie, is Gregory Canyon een natuurlijke omgeving gebleven en grotendeels onaangetast door veranderingen in het landgebruik. Paraskevopoulos:

“Dit gaf ons de mogelijkheid om de geïsoleerde effecten van klimaatverandering te bestuderen. In veel andere studies zijn het effect van landgebruik en klimaatverandering vaak verstrengeld.”

Temperatuurbereik

Hoewel Paraskevopoulos en haar team mieren ontdekten die voorheen niet in de kloof waren gezien, hadden verschillende andere mierensoorten hun leefgebied uitgebreid en domineerden ze nu de locaties. Tegelijkertijd waren sommige andere mieren die Browne en Gregg observeerden minder wijdverspreid of zelfs onopgemerkt gebleven. Julian Resasco, de senior auteur van het artikel en een assistent-professor aan de Afdeling Ecologie en Evolutionaire Biologie:

“Over de verschillende omgevingen en leefgebieden in de kloof zien we dat de samenstelling van mierensoorten steeds meer op elkaar gaat lijken.”

.

Foto: publiek domein

Het team ondervond dat twaalf mierensoorten moeilijker te vinden zijn in vergelijking met zestig jaar geleden. Mieren die over een breder temperatuurbereik foerageren zijn nu wijdverspreid, terwijl soorten die over een nauwer temperatuurbereik foerageren zeldzaam zijn geworden, mogelijk omdat ze gevoeliger zijn voor temperatuurveranderingen of te maken hebben met verhoogde concurrentie van andere mieren die hun leefgebied hebben uitgebreid.

Een ‘insectenapocalyps’

Ondanks hun kleine formaat zijn mieren essentiële ecosysteemingenieurs. Ze voorzien de grond van lucht door tunnels en kamers ondergronds te maken, en versnellen de ontbinding van dode planten en dieren. Verschillende mierensoorten kunnen unieke rollen spelen in het ecosysteem, zoals het verspreiden van bepaalde soorten zaden of het jagen op specifieke insecten. Paraskevopoulos:

“Als het ecosysteem slechts één type mier heeft, kan dit betekenen dat het dier alleen bijdraagt aan de functionaliteit van het ecosysteem op één manier, wat mogelijk de stabiliteit van het ecosysteem vermindert.”

Het blijft onduidelijk hoe veranderingen in mierenpopulaties in Gregory Canyon het lokale ecosysteem hebben beïnvloed. Maar als een soort verdwijnt, heeft dit gevolgen voor andere organismen die op hen vertrouwen voor voedsel, bestuiving of plaagbestrijding, aldus Paraskevopoulos.

Als het bos verdwijnt zijn de mieren weg | Foto: publiek domein

De onderzoeksbevinding illustreert dat veranderingen in de biodiversiteit van mieren wereldwijd kunnen plaatsvinden, zowel in stedelijke als in natuurlijke gebieden als gevolg van klimaatverandering. Wereldwijd dalen insectenpopulaties en diversiteit snel, en het onderzoek voegt nog een stuk bewijs toe aan wat veel wetenschappers een voortdurende ‘insectenapocalyps’ noemen.
.

Insectenpopulatie krimpt wereldwijd in rap tempo

Andere insecten

Een analyse van 16 studies heeft aangetoond dat insectenpopulaties in de afgelopen vier decennia met 45 procent zijn afgenomen. In Noord-Amerika is de populatie van de monarchvlinder in de afgelopen 20 jaar met 90 procent gekrompen. In Colorado loopt één op de vijf inheemse hommelsoorten risico definitief verdreven te worden door klimaatverandering. Resasco:

“Als reactie op klimaatverandering veranderen soorten de gebieden waar ze voorkomen. Sommige van hen verspreiden zich en worden winnaars, terwijl anderen instorten en verliezers worden. Dit werk helpt ons te begrijpen hoe die gemeenschappen zich herschikken, wat gevolgen kan hebben voor hoe ecosystemen functioneren.”

.

Essentiële insecten op alle continenten bedreigd
Essentiële insecten op alle continenten bedreigd door klimaatverandering | Foto: publiek domein

Klimaatverandering

De veranderingen in mierenpopulaties in Gregory Canyon benadrukken de impact van klimaatverandering op ecosystemen wereldwijd. Deze verschuivingen zijn slechts een voorbeeld van de verstoringen die overal plaatsvinden. Het is dringend nodig om adaptatiestrategieën te ontwikkelen om soorten te helpen zich aan te passen. Samenwerking en actie zijn essentieel om een duurzame toekomst te creëren waarin zowel mens als natuur kunnen gedijen.

Bron:

Stad in Colorado geeft als eerste in VS rechten aan natuur

Klimaatverandering brengt insectenwereld uit balans

©AnimalsToday.nl Aurora van de Loo