Meer dan 10 jaar geleden, in de eerste jaren van deze eeuw, voerde Compassion in World Farming (CIWF) in de straten van Europa, en natuurlijk ook in Nederland, actie voor varkens. ’Vera het varken’ was onze mascotte. Vera was een ‘fokzeug’. Ze stond in een kooi, die zó krap was dat ze zich, als ze een echt varken geweest zou zijn, niet eens kon omdraaien.

kooien
Vera het varken | Foto Compassion in World Farming (CIWF) 

Overal waar we kwamen reageerde het publiek verbaasd en geschokt als we vertelden dat honderden miljoenen zeugen in de EU zó hun dagen sleten. Deze dieren, die alleen maar gehouden worden om zo veel mogelijk biggen te werpen, stonden elke zwangerschap vast tussen stalen stangen. Zodra de biggen zich aandienden verhuisden ze naar een andere afdeling: het kraamhok, waar ze opnieuw klem gezet werden tussen stalen stangen. En zo ging het hun hele leven door: na elke kraamperioden volgde opnieuw de ‘ligbox’ zoals de vee-industrie het verhullend noemde. Zelf spreek ik liever van zeugenkooien: een veel duidelijkere term die beter weergeeft wat dit wrede ‘huisvestingssysteem’ voor de dieren betekent.

Succes
Zoals veel van de acties die we eind vorige, begin deze eeuw in Europa voerden had onze campagne succes. Maar zoals altijd in de Europese Unie was het glas slechts half vol. Héél blij waren we met de verplichting dat alle varkens strooisel in de stal moeten hebben. Dat helpt enorm om de verveling in de kale hokken van de vee-industrie tegen te gaan en om te voorkomen dat de dieren elkaar uit frustratie gaan bijten. En voor het eerst werd er paal en perk gesteld aan het gebruik van de zeugenkooi: zeugen moeten van de EU vanaf 1 januari 2013 verreweg het grootste deel van hun zwangerschap in groepen worden gehouden. Samen met de verplichting stro of strooisel te verstrekken betekent dat een enorme vooruitgang in de levensomstandigheden van deze sociale, slimme en nieuwsgierige dieren.

Een half vol glas
Maar zoals gezegd: het glas was ook half leeg: de wrede kraamhokken, voor zeugen met biggen, bleven gewoon toegestaan. En de zwangere zeugen mogen zelfs de eerste vier weken na de inseminatie als vanouds in ‘ligboxen’ worden gehouden. Bovendien kregen de varkenshouders een wel zeer royale overgangstermijn voordat de groepshuisvesting van zeugen overal in Europa moest zijn ingevoerd. Hoe blij we ook waren met de geboekte winst, al direct na de beslissing van de EU wisten we dus dat we, zodra de kans zich zou voordoen, opnieuw actie zouden moeten voeren voor varkens. Want we willen natuurlijk veel meer: geen kooien, geen pijnlijke ingrepen, stro in de stallen en de mogelijk voor alle dieren om buiten te komen. Kortom, een leven dat recht doet aan de eigen aard en natuurlijke behoeften van de dieren.

Illegaal
Wat we echter niet verwacht hadden was dat veel landen de nieuwe Europese regels ronduit aan hun laars zouden lappen. Ze werden weliswaar overal opgenomen in de nationale wetten, maar grote landen, zoals bijvoorbeeld Frankrijk en Polen, deden in de praktijk niets om hun boeren er toe te brengen afstand te nemen van de zeugenkooi en te zorgen voor stallen waarin zeugen in groepen kunnen leven. Nu, ruim 9 maanden nadat de nieuwe regels in heel Europa van kracht zijn, komt er volgens de EU in maar liefst 9 landen weinig terecht van een correcte naleving. Nog steeds leven vele miljoenen zeugen onder erbarmelijke omstandigheden, die bovendien inmiddels illegaal zijn.

kooien
Foto via Compassion in World Farming (CIWF)

Nederland
In dit trieste verhaal over de zeugenkooi is Nederland overigens een van de braafste kinderen in de Europese klas. Veel boeren schakelden al vroeg over en de regering begon ruim op tijd de achterblijvers te waarschuwen dat er vanaf 1 januari 2013 zou worden opgetreden tegen bedrijven die de wet overtreden. Daardoor voldoet inmiddels zo’n 99% van de Nederlandse varkenshouders aan het voorschrift zwangere zeugen in groepen te houden.

Kale hokken
Helaas is dat niet het geval voor de regel dat alle varkens strooisel in de stal moeten hebben en dat varkensboeren niet standaard de staarten van hun biggen mogen afknippen. Terwijl de Europese en Nederlandse wet volstrekt duidelijk is doet de regering, net als andere EU regeringen, weinig om een directe naleving van die regels af te dwingen. Bij bijna alle Nederlandse biggen wordt een paar dagen na de geboorte de staart geknipt en heel veel varkens leven hun hele leven in kale hokken zonder afleiding.

Veel te doen
Er valt dus nog heel veel te doen om ervoor te zorgen dat varkens een dierwaardig leven krijgen. En hoewel we veel méér willen, is het allerminste toch wel dat we regering en varkenshouders vragen zich tenminste 100% aan de wet te houden. Op www.ciwf.nl staan daarom twee acties die je direct kunt ondersteunen. Zo kun je een directe mail sturen aan de landbouwministers van de landen die het verbod van zeugenkooi aan hun laars lappen. En je kunt ook nog steeds onze petitie aan alle EU-landbouwministers ondertekenen en hen vragen ervoor te zorgen dat de wetten voor varkens in hun land voor 100% worden nageleefd. Al meer dan 250.000 mensen gingen je voor!

©PiepVandaag.nl Geert Laugs, directeur CIWF Nederland