Promiscuïteit en langere periodes uit elkaar zijn niet alleen voor mensen vaak een reden om te ‘scheiden’, ook voor monogame vogels kan dit een reden zijn om het nest voorgoed te verlaten. Dat blijkt uit een recente studie van Chinese en Duitse onderzoekers.
Volgens schattingen heeft meer dan 90 procent van de vogelsoorten over het algemeen een enkele partner gedurende ten minste één broedseizoen, vaak ook langer. Toch wisselen sommige monogame vogels hun oude partner in voor een ander voor een nieuw broedseizoen, ook al leeft de oorspronkelijke partner nog. Dit gedrag wordt door wetenschappers als een “scheiding” gezien. Onderzoekers ontdekten twee sleutelfactoren die een rol spelen bij echtscheidingen bij veel vogelsoorten: mannelijke promiscuïteit en migraties over lange afstanden.
Gegevens
In het wetenschappelijke tijdschrift Proceedings of the Royal Society B beschreven onderzoekers uit China en Duitsland hoe ze eerder gepubliceerde gegevens over de echtscheidingen van 232 vogelsoorten en sterfte- en migratiegegevens gebruikten. Alle mannetjes kregen van het team een “promiscuïteitsscore” op basis van gepubliceerde informatie over het gedrag van de vogels. Ze voerde ook een analyse uit op basis van de evolutionaire relaties tussen soorten om rekening te houden met het effect van gemeenschappelijke voorouders.
Nauw verwant
Vogelsoorten met bijzonder hoge echtscheidingspercentages én met opmerkelijk lage, waren vaak nauw verwant aan elkaar. De onderzoekers vonden een soortgelijk patroon voor mannelijke promiscuïteit:
“Zo hadden bijvoorbeeld plevieren, zwaluwen, wielewalen en merels zowel hoge echtscheidingspercentages als mannelijke promiscuïteit, terwijl stormvogels, ganzen en zwanen lage echtscheidingspercentages en mannelijke promiscuïteit hadden.”
Promiscuïteit
Hoewel mannelijke promiscuïteit gelinkt werd aan hogere echtscheidingspercentages, gold dit niet voor vrouwelijke promiscuïteit. “Wanneer een mannelijke vogel promiscue is, wordt dat vaak gezien als een vermindering van zijn toewijding, aangezien zijn aandacht en middelen verdeeld zijn over meerdere vrouwtjes. Dit kan hem minder aantrekkelijk maken als partner, wat de kans op vergroot op een ‘scheiding’ voor het volgende broedseizoen”, zegt dr. Zitan Song, een co-auteur van het onderzoek aan het Max Planck Instituut voor Diergedrag in Duitsland. Vogelechtscheidingscijfers zijn hoger waar mannetjes meer kansen hebben om met meerdere vrouwtjes seks te hebben. Dat promiscuïteit bij vrouwtjes niet tot dezelfde gevolgen leidt, komt volgens Song mogelijk doordat onzekerheid over het vaderschap van nakomelingen kan leiden tot een grotere betrokkenheid van mannetjes bij de ouderlijke zorg.
Migratie
Ook soorten met langere migratieafstanden hadden een hoger echtscheidingspercentage. Na de migratie kunnen paren asynchroon op hun bestemming aankomen. In zo’n geval paart de vogel die al is aangekomen met een andere partner, wat resulteert in een ‘scheiding’. Maar migratie kan er ook toe leiden dat paren in verschillende broedplaatsen landen. Hierdoor ontstaat een scheiding door onopzettelijk verlies. Dit effect wordt volgens de onderzoekers intenser naarmate de migratieafstand groter wordt.
Klimaatverandering
Dr. Samantha Patrick, expert in mariene biologie aan de Universiteit van Liverpool was niet betrokken bij het onderzoek, maar noemt de bevinding over de invloed van asynchrone migratie interessant.
“Naarmate het klimaat onvoorspelbaar wordt, kunnen migratietijden meer variabel worden en dit onderzoek suggereert dat dit bij alle soorten het aantal echtscheidingen zou kunnen verhogen.”
Eerder schreef AnimalsToday al over de bevinding dat albatrossen vaker scheiden door klimaatverandering.
Bron:
©AnimalsToday.nl Sophie Jongma
