Bangladesh heeft een verbod op plastic voor eenmalig gebruik ingesteld in de Sundarbans, het grootste mangrovewoud ter wereld, omdat men vreest dat (vooral) toeristen het ecosysteem beschadigen met hun afval.

mangrovewoud
Plasticverbod in grootste mangrovewoud ter wereld

Het Sundarbansbos staat op de werelderfgoedlijst van de UNESCO en is het thuis van luipaarden, tijgers, herten, neushoorns, buffels, varkens, apen en nog veel meer dieren. De mangrove is essentieel voor de bescherming van de kust tegen erosie en het filteren van vervuilende stoffen. Ook voor mensen is het een bijzonder gebied. Zogeheten ‘woud werkers’ wonen in het woud, en belijden een zeer nauw met flora en fauna van het gebied samenhangende religie. Daarbij vereren ze Godin Bonbini met kennis, liederen en verhalen over (leven in) het woud, de medische kracht van planten en bescherming tegen wilde dieren. Met rituelen wordt respect en dankbaarheid getoond voor alles wat het woud te bieden heeft. Een levenswijze van vreedzame co-existentie, zou je kunnen zeggen.

Microplastic

Volgens cijfers van de regering bezoeken jaarlijks zo’n 200.000 toeristen het gebied dat op de grens van Bangladesh en India ligt. En zij zijn grotendeels verantwoordelijk voor het meenemen van wegwerpwaterflessen, plastic voedselborden, frisdrankflessen en blikjes. Helaas blijft veel van die troep na gebruik in het bos achter. In een artikel in ScienceDirect vorig jaar, werd aangetoond dat inmiddels in alle grondlagen van het woud micro-plastic gevonden wordt, dus in sediment (de zandbodem), in het oppervlaktewater en in levende schaal- en schelpdieren. Via visserij en consumptie komt het plastic dus ook terecht in de voedselketen.

mangrove
Sundarbans | Foto: publiek domein

Zowel Bangladesh als India hebben maatregelen genomen, maar slagen er niet in het plastic uit te bannen. Het verbod op gebruik van plastic voor eenmalig gebruik is de meest recente stap op zoek naar een oplossing. “Plastic voor eenmalig gebruik heeft het milieu en de biodiversiteit van de Sundarbans ernstig aangetast”, aldus de minister van Milieu van Bangladesh, Mohammad Shahab Uddin. Milieuactivisten juichten het besluit toe. Zij voegden eraan toe dat de situatie erger is dan op het eerste gezicht lijkt: wilde dieren eten het plastic vaak op.

The Rampal Power Plant

Naast plastic wordt de Sundarbans overigens nog erger bedreigd, en wel door de opening van een kolencentrale op slechts veertien kilometer afstand van de mangrove. Helaas slaagde een jarenlange actie van natuurbeschermers er niet in de plannen tegen te houden. Toen werd de eerste power-installatie afgelopen december in gebruik genomen. De regering-Hasina claimt het als een (politieke) overwinning, maar natuurbeschermers houden hun hart vast.

“Niets pleit voor gebruik van steenkolen. Het idee dat het nodig is voor verdere ontwikkeling, is achterhaald. Steenkool moet juist worden teruggedrongen. Het brengt schade toe aan het milieu, en zonder het milieu kan ook de mens niet bestaan.”

Vorige maand verscheen een interessante analyse in The Wire over de vraag waarom de Bangladeshi natuurbeweging er niet in slaagde de plannen tegen te houden, terwijl dat er 2017 nog helemaal anders uitzag. Wat is er sinds die hoogtijdagen van protest gebeurd dat de stemming zo is ongeslagen? Het artikel toont de patronen van intimidatie vanuit de overheid, betalingen, misinformatie, ontmoediging en propaganda, met het mangrovewoud als kwetsbare verliezer.

Bronnen:

©AnimalsToday.nl Laura Lancée