Volgens een nieuwe studie is de dramatische vermenigvuldiging van inheemse bloemplantsoorten op Antarctica een indicatie dat de kwetsbare poolsystemen aan het veranderen zijn. De wetenschappers benoemen de hogere temperaturen en het verdwijnen van de pelsrobben als oorzaken voor de toename van bloeiende planten.
Doordat Antarctica behoort tot de koudste, droogste en winderigste gebieden ter wereld, kunnen er maar twee soorten bloemplanten overleven, de Antarctische smele en sterremos/vetmuur. Wetenschappers hebben gezien dat deze planten nu steeds vaker te vinden zijn op Signy Island, gelegen in de South Orkney Islands, dankzij de hogere temperaturen. Dit is de eerste studie, gepubliceerd in het vaktijdschrift Current Biology, die laat zien dat de veranderingen in de kwetsbare poolgebieden zijn versneld in het afgelopen decennium.
Snelle verspreiding bloeiende planten
Sinds 2009 zijn er meer bloemplanten bijgekomen dan in heel de vijftig jaar daarvoor. Volgens de onderzoekers komt dit door de steeds warmere temperaturen en doordat er steeds minder pelsrobben in het gebied leven. In het afgelopen decennium zijn de zomertemperaturen elk jaar met maar liefst 0,02 tot 0,27 graden Celsius gestegen. Nergens anders ter wereld warmt het zo snel op als op de polen.
De wetenschappers houden de populaties van de Antarctische smele en het sterremos al sinds 1960 in de gaten, en kwamen erachter dat de smele zich maar liefst vijf keer zo snel verspreidde tussen 2009 en 2018 dan tussen 1960 en 2009. Het sterremos vermenigvuldigde zich nog zelfs tien keer zo snel. Ook voor de hoofdauteur van de studie, professor Nicoletta Cannone van de Universiteit van Insubria in Como, Italië, waren de bevindingen verrassend:
“De ecosystemen op het land van Antarctica reageren snel op de veranderingen in het klimaat. Ik had wel meer van deze planten verwacht, maar niet zó veel meer. We hebben nu verschillend bewijsmateriaal dat er een grote verandering aan het plaatsvinden is op Antarctica.”
Warmere lucht
De voornaamste reden voor het grote verschil in vegetatie op Antarctica is de warmere zomerlucht. Maar daarnaast zijn er ook steeds minder pelsrobben in het gebied, die anders de planten zouden vertrappen. Waarom de pelsrobben wegblijven, is niet helemaal duidelijk, maar de wetenschappers vermoeden dat ze zijn weggetrokken door veranderingen in het voedselaanbod en zeeklimaat.
Naar verwachting zal het steeds warmer worden op Antarctica en zullen meer gebieden zonder ijs komen te liggen. De onderzoekers benadrukken dan ook dat de gebeurtenissen op Signy Island (bovenstaande satellietfoto) representatief zijn voor het hele gebied, en dat hogere temperaturen voor meer cruciale veranderingen in de kwetsbare natuur van Antarctica zullen zorgen.
Sneeuwbaleffect
De vele bloemplanten zullen gevolgen hebben voor de bodemzuurtegraad, de bacteriën en schimmels in de bodem en de afbreking van organisch materiaal. Deze veranderingen, samen met het verdwijnen van de permafrost, zullen op den duur in een sneeuwbaleffect weer andere aspecten van het ecosysteem beïnvloeden. Alle landelijke ecosystemen zullen uiteindelijk aangetast worden.
De Antarctische smele en het sterremos zijn gewend aan een extreem kort groeiseizoen en kunnen fotosynthese uitoefenen in sneeuwachtige omstandigheden en bij temperaturen onder de nul. Hoewel ze dus goed aangepast zijn aan de barre omstandigheden, zijn ze niet goed opgewassen tegen niet-inheemse plantsoorten. De wetenschappers waarschuwen dan ook dat door de veranderingen in het klimaat het gevaar dreigt dat niet-inheemse soorten zich gaan nestelen en inheemse soorten doen uitsterven, wat het ecosysteem uit balans kan brengen en verder biodiversiteitsverlies kan veroorzaken.
Bron:
- The Guardian
- Lees ook:
.
©AnimalsToday Savanna Breitenfellner
