In de jaren tachtig leefden er nog zo’n 40 miljoen gieren in India, maar dat aantal nam met meer dan 97 procent af in de jaren negentig. Dit was grotendeels het gevolg van het gebruik van een geneesmiddel genaamd diclofenac, dat werd gebruikt om vee te behandelen. Gieren aten de karkassen van dit vee op en stierven massaal uit. Een fokprogramma moet hun populatie nu weer een stimulans geven.

gieren
Eerste in gevangenschap gefokte bedreigde gieren vrijgelaten in India | Foto: Pixabay

De aantallen zijn een schatting van onderzoekers van de Bombay Natural History Society (BNHS), een organisatie die zich bezighoudt met onderzoek naar wilde dieren en natuurbehoud. Dr. Vibhu Prakash, adjunct-directeur van de BNHS, zag de daling van het aantal gieren toen hij in het midden van de jaren negentig onderzoek deed in het Keoladeo nationaal park in Rajasthan. “We zagen dode en zieke gieren, met hangende nekken. Zodra deze symptomen verschenen, stierven ze meestal binnen tien tot vijftien dagen,” zegt hij.

Het fokken van gieren

Als onderdeel van hun inspanningen om de Indiase gieren te redden, worden de vogels al twee decennia grootgebracht in vier kweekcentra van de BNHS. De aandacht gaat daarbij vooral naar drie ernstig bedreigde soorten: de slankbekgier, de witstuitgier en de langstuitgier of Indische gier. De vogels die in oktober vorig jaar en januari en februari van dit jaar zijn vrijgelaten zijn de eerste die in het wild zijn uitgezet.

Het fokken van gieren is een langzaam proces. Ze zijn volwassen als ze ongeveer vijf jaar oud zijn en leggen slechts één ei per jaar. Het team gebruikt natuurlijke en kunstmatige broedmethoden om de kuikens van de drie ernstig bedreigde soorten in gevangenschap groot te brengen. Vandaag zijn er meer dan 700 gieren in de fokcentra.

Voortdurende inspanning nodig ondanks verbod

In 2006 verbood de Indiase regering het diergeneeskundig gebruik van diclofenac na een lange campagne en zoektocht naar een vervangend geneesmiddel. Maar diclofenac bleef gierensterfte veroorzaken omdat het wel gewoon beschikbaar bleef voor menselijk gebruik in grote flacons, en in sommige gevallen illegaal werd verkocht voor diergeneeskundig gebruik. Mensen kochten het bij apotheken en dienden grote doses toe aan vee. Prakash en zijn collega’s drongen er bij de regering op aan om de grootte van de injectieflacons te beperken tot 3 ml, de normale menselijke dosis, en in 2015 volgde een officieel besluit.

Het gebruik van diclofenac is aanzienlijk gedaald dankzij de inspanningen van natuurbeschermingsorganisaties en de steun van organisaties als Saving Asia’s Vultures from Extinction (Save), een consortium van internationale partners. Maar, zegt Prakash, er moet nog altijd meer gebeuren. Vorig jaar lanceerde de BNHS samen met Indiase ambtenaren een vijfjarig actieplan, dat oproept tot meer kweekcentra en het testen van de veiligheid van medicijnen.

 

Toekomstige vrijlatingen

De recente vrijlatingen van de gefokte dieren, die plaatsvonden in West-Bengalen en Haryana (Noord-India) lijken een succes. Wel gaat het team de vooruitgang van de vrijgelaten gieren volgen door middel van satellietdata, alvorens de volgende stap te overwegen. “Als geen van de gieren sterft aan drugs, zullen we elk jaar 20 tot 30 vogels vrijlaten,” zegt Prakash. Hij is ervan overtuigd dat de gieren niet zullen uitsterven, maar zegt dat hun voortbestaan afhangt van de mens.

“We moeten ervoor zorgen dat we de beste veterinaire praktijken volgen, dat hun voedsel niet wordt besmet en dat karkassen op de juiste manier worden opgeruimd,” zegt hij.

“Er is hoop, maar het hangt af van hoe de samenleving met deze verantwoordelijkheden omgaat.”

Bron:

©AnimalsToday.nl Meia van der Zee