De International Union for the Conservation of Nature (IUCN) heeft de Afrikaanse olifant geclassificeerd als twee aparte soorten: de bosolifant en de savanneolifant. Beide soorten zijn op de herziene Rode Lijst geclassificeerd als ‘bedreigd’ of ‘ernstig bedreigd’. Deze nieuwe classificatie heeft onder andere gevolgen voor beschermingsprogramma’s voor de olifanten.
Ernstig bedreigd
In de bijgewerkte versie van de lijst is de Afrikaanse olifant onderverdeeld in twee soorten op basis van genetisch onderzoek. Hieruit blijkt dat de twee soorten zo’n vijf à zes miljoen jaar geleden van elkaar scheidden. Dat is ongeveer het moment dat de mens zich scheidde van de chimpansee.
Nu is de Afrikaanse olifant dus of een bosolifant of een savanneolifant. In 2016 leefden er nog 145.000 Afrikaanse olifanten, wat het dier de status ‘kwetsbaar’ opleverde.
In de afgelopen 31 jaar is de populatie van de bosolifanten met 86 procent gedaald en de dieren zijn daarmee volgens de IUCN ‘ernstig bedreigd’. Deze classificatie is één stapje verwijderd van ‘uitgestorven’. De bedreigde savanneolifanten hebben hun populatie in de afgelopen halve eeuw met zestig procent zien dalen. De stroperij en het verlies aan leefgebied voor de uitbreiding van landbouw veroorzaakten deze afname.
Stille moordenaar
Dr. Kathleen Gobush, een olifantenspecialist die leidinggaf aan het IUCN-beoordelingsteam voor de nieuwe classificaties, vertelde The Guardian:
“Van ‘kwetsbaar’ naar ‘ernstig bedreigd’ gaan, laat zien dat het risico op uitsterven hoog is. Dit betekent niet dat ze morgen uitsterven, maar wel dat het risico groter is.”
Met de herclassificatie kunnen de beschermingsprogramma’s worden afgestemd op de verschillende behoeften van beide soorten. Ook kan de nieuwe classificatie gevolgen hebben voor natuurbehoud, wetenschap en politiek. In de wetenschap zijn savanneolifanten namelijk het meest bestudeerd van de Afrikaanse olifanten, terwijl die blijken te verschillen van bosolifanten.
Dr. Ben Okita-Ouma, covoorzitter van de IUCN-olifantengroep:
“Hoewel we zien dat de stroperij in veel landen is afgenomen, is er een stille moordenaar van habitatfragmentatie en verlies van woongebied. Het is iets waar we echt over moeten praten. Als we kijken naar olifantensterfte zien we een verschuiving van stroperij naar mens-dier conflicten.”
De verschillen
Dat de twee soorten verschillend zijn is ook te zien. Bosolifanten zijn kleiner, hebben ovaalvormige ogen en rechtere slagtanden. Savanneolifanten hebben daarentegen grotere oren en verschillend gevormde schedels. Ook kruisen de paden van de twee soorten zelden. Bosolifanten leven in tropische regenwouden in Gabon, West-Afrika, terwijl de savanneolifanten in graslanden en woestijnen in Botswana leven. Het is dus maar goed dat er eindelijk onderscheid tussen de dieren is, zodat er gerichter actie ondernomen kan worden.
Bron:
© Animalstoday.nl Sophie Jongma
