De (gedeeltelijke) lockdown had en heeft nog steeds voor veel mensen invloed op hun dagelijkse leven. Je voelt je misschien geïsoleerd, alleen en mogelijk heb je last van verveling. Maar terwijl wij deze gevoelens tijdelijk ervaren als gevolg van de lockdown, zijn er vele konijnen die hun hele leven alleen zitten en soms ook nog onder slechte leefomstandigheden. Verrassend genoeg pakt onze lockdown voor sommige konijnen positief uit.
Ieder jaar wordt in augustus in Engeland de zogenoemde Rabbit Awareness Week (RAW) georganiseerd, met dit jaar onder meer aandacht voor de huisvesting van het konijn. Volgens eerdere onderzoeken van de liefdadigheidsinstelling People’s Dispensary for Sick Animals (PDSA) is het daarmee slecht gesteld in Engeland.
Welzijnsfactoren
Het PDSA Animal Welbing-rapport (PAW-rapport) is in 2011 opgezet en rapporteert jaarlijks de monitoringscijfers gericht op het welzijn van huisdieren. Daarbij wordt elke keer gekeken naar een vijftal welzijnsfactoren: dieet, gezondheid, natuurlijk gedrag, huisvesting en gezelschap. Uit het laatste PAW-rapport (2019) kwam naar voren dat een groot deel van de ondervraagden wist dat een goed dieet voor een huisdier van belang was, maar het geven van de juiste voeding voor konijnen bleek voor sommige mensen toch wat moeilijker te zijn. Zo gaf 26 procent van de deelnemers zijn of haar konijn(en) geen hooi en 21 procent voerde ongezonde muesli-diëten. Ook was de huisvesting in 25 procent van de gevallen inadequaat, bijvoorbeeld omdat de konijnen leefden in krappe hokjes.
Konijnen hebben soortgenoten nodig
Men bleek in Engeland het minst op de hoogte te zijn van de laatste genoemde welzijnsfactor: gezelschap van soortgenoten. Konijnen (net als cavia’s) hebben gezelschap van hun eigen soort nodig om te gedijen. Konijnen die alleen worden gehouden zijn sterk gemotiveerd om contact op te zoeken. Eenzame konijnen leven korter. Konijnen aanschaffen in paren of, waar mogelijk, het onder toezicht ‘koppelen’ van twee konijnen is daarom een positieve manier om het welzijn van konijnen te verbeteren. Volgens het PAW-rapport van 2016 was iets meer dan de helft van de konijnen in Engeland alleen gehuisvest en in 2017 ging het zelfs om 56 procent van de konijnen. Dit percentage is daarna afgenomen tot 49 procent in 2019.
Ook in Nederland hebben veel konijnen geen gezelschap. In 2016 werd er door een onafhankelijk onderzoeksbureau in opdracht van Dibevo (brancheorganisatie van de gezelschapsdierensector) en de Nederlandse Voedingsindustrie Gezelschapsdieren (NVG), onderzocht hoeveel van de konijnen in Nederland samen met een of meerdere soortgenoten werden gehuisvest. Het bleek dat 63 procent van de diereigenaren 1 konijn in huis had. Het is niet duidelijk of deze dieren dan nog een maatje hadden in de vorm van een ander huisdier, maar dan was het in ieder geval geen konijn. In 2017 bleek vervolgens dat percentage alleen gehuisveste konijnen afgenomen was naar 57 procent ten gunste van het aantal huishoudens waar minimaal twee konijnen worden gehouden.
Kennis helpt
Er is nog een andere belangrijke bevinding in het Engelse PAW-rapport (2019) te vinden. Konijneneigenaren die op de hoogte waren van de welzijnsfactoren zouden minder snel een konijn alleen huisvesten dan eigenaren die niet op de hoogte waren van deze behoefte. Dit effect bleek ook te spelen bij katteneigenaren. Het lijkt dus alsof het hebben van meer kennis kan zorgen voor minder welzijnsproblemen bij dieren.
Lockdown positief effect op konijnenwelzijn
De Rabbit Awareness Week is 14 jaar geleden opgericht door een grote Britse diervoedingsproducent om het leven van konijnen te verbeteren. Dit jaar werden de eerste resultaten van een onafhankelijke enquête gepresenteerd. De conclusie was dat de Britse konijnen, als gevolg van de lockdown, gezonder en gelukkiger leven. Zo besteedt 88 procent van de ondervraagden meer tijd aan spelen met hun konijnen en vrijwel iedereen geeft aan dat ze genoten van de extra tijd die ze hebben kunnen doorbrengen met hun dieren als gevolg van de lockdown.
Veel mensen met konijnen hebben ook gebruikgemaakt van hun vrije tijd om hun dieren te behandelen en hun kwaliteit van leven te verbeteren. Ruim een kwart van de eigenaren van konijnen hebben meer geld uitgegeven aan het verbeteren van de huisvesting van hun konijnen en bijna de helft van de eigenaren zei dat er meer hebben uitgegeven aan speelgoed en ander materiaal om verveling tegen gaan en hun konijnen gestimuleerd te houden. Dr. Suzanne Moyes, Veterinary Director at Burgess Pet Care en member of the Royal College of Veterinary Surgeons:
“Veterinair onderzoek toont consequent aan dat konijnen een van de meest verwaarloosde huisdieren van het Verenigd Koninkrijk zijn, dus het is verbazingwekkend om te zien dat zo veel konijnen gelukkiger en gezonder leven als gevolg van de lockdown. Naast ervoor te zorgen dat hun konijnen worden gehouden in paren en constante toegang hebben tot hoge kwaliteit hooi, is het een positief teken dat konijn eigenaren al de juiste zetten maken om slechte kwaliteit huisvesting en het ontbreken van regelmatige interactie aan te pakken – twee van de belangrijkste bijdragen aan ongelukkige konijnen! Konijnen zijn fantastische huisdieren, maar het is belangrijk voor eigenaren om op voorhand onderzoek te doen alvorens konijnen in te verwelkomen in hun huis, zodat ze de verantwoordelijkheden die erbij komen kijken begrijpen.”
Of de lockdown in Nederland hetzelfde effect heeft op de konijneneigenaren is onbekend. Maar dat we nog veel moeten leren over hoe op een correcte wijze om te gaan met konijnen is duidelijk. Dierethicus Franck Meijboom van de Universiteit Utrecht spreekt zich in een interview met AD ook uit over de problemen rondom het houden van dieren. Daarbij geeft hij onder andere aan dat er bij gezelschapsdieren veel aandacht is voor het dier, maar dat kennis een probleem is. Volgens hem vergeten we soms dat je pas van dierenwelzijn kan spreken als het dier ook natuurlijk gedrag kan vertonen. Bij een konijn beteken dat volgens Meijboom, onder andere, dat het ruimte nodig heeft om te kunnen springen, behoefte heeft aan contact met andere konijnen en moet kunnen graven en knagen.
Er dus is wel aandacht voor het konijn, maar aan voldoende kennis ontbreekt het nog. Men moet gaan kijken naar wat een konijn echt nodig heeft. Frank Meijboom over welzijn:
“Dierenwelzijn is, net als mensenwelzijn, een dynamisch concept. Het heeft te maken met de mate waarop je je kunt aanpassen aan je omgeving. Lukt dat goed en ervaar je een situatie positief, is er sprake van goed welzijn. Lukt dat niet, dan kun je boos worden, of apathisch. Kijk naar ons; kunnen wij ons aanpassen aan een lockdown? Tijdens de eerste ging dat verrassend goed, we konden ons aanpassen. Maar de lockdown duurt nu heel lang en loopt tegen de grenzen van ons aanpassingsvermogen aan. En dat terwijl we vaak alles hebben wat we nodig hebben; we wonen warm en droog, krijgen genoeg eten en drinken en zijn vaak gezond. Het ziet er op het oog goed uit; als iemand wetenschappelijk onderzoek naar ons zou doen door ons enkel te monitoren, zou eruit kunnen komen dat het goed met ons gaat. Toch vinden we dat er iets aan de hand is met ons welzijn en willen we zélf iets te zeggen hebben over hoe het met ons gaat.”
Fysieke isolatie en de lockdown vormen een ernstige bedreiging voor de geestelijke gezondheid en het welzijn van de algemene bevolking. Dat is de conclusie van het Italiaanse Covid Mental Health Trial netwerk (COMET) in juni 2020, naar aanleiding van een nationaal onderzoek. Het zoeken van steun bij je eigen huisdier(en) lijkt niet zo niet raar. Uit een recent onderzoek van van de Universiteit van York en de Universiteit van Lincoln blijkt zelfs dat het hebben van een huisdier verband houdt met het behoud van een goede psychische gezondheid en het verminderen van eenzaamheid. Van de deelnemers gaf 90 procent aan dat onderzoek hadden huisdieren en daarvan gaf 41 procent aan dat het om 1 huisdier ging. Franck Meijboom:
“Onze lockdown kan ons aan het denken zetten over hoe we dieren houden. Dieren kunnen juist in deze periode bijdragen aan ons welzijn, maar dat betekent dat je niet alleen goed op jezelf let tijdens de lockdown, maar ook echt leert kijken naar wat een dier nodig heeft. Nu we veel thuiszitten hebben we daar juist de tijd voor.”
Het volledige interview met dierethicus Frank Meijboom kun je hier lezen. Informatie en tips over de aanschaf en de verzorging van konijnen zijn onder andere te vinden op de website van LICG en de poster van de Dierenbescherming.
Bronnen:
.
©AnimalsToday.nl Aurora van de Loo
