Noorwegen gaat een gezonken Duitse U-864 onderzeeboot uit de Tweede Wereldoorlog afdekken om het zeeleven te beschermen. De onderzeeër is gevuld met 67 ton kwik en dat is hoogst giftig. Natuurbeschermers en omwonenden willen echter dat het gifwrak wordt geborgen, niet afgedekt.
De Duitse onderzeeër zonk in 1945 met aan boord een enorme hoeveelheid van het giftige, bij kamertemperatuur vloeibare, zware metaal kwik. Alleen al kwikdamp van een gebroken thermometer is erg toxisch, dus de schade die 67.000 kilo kwik in het zeewater en op de zeebodem zou aanrichten is met geen pen te beschrijven.
Naast vullingen voor gaatjes en een hele reeks aan industriële toepassingen, zoals meetinstrumenten voor temperatuur of luchtdruk, is kwik gebruikt in batterijen, net als het giftige zware metaal cadmium. Ook bij de winning van goud wordt soms kwik gebruikt, wat leidt tot extreme vervuiling en bedreiging van alles wat leeft in de omgeving.
In 2003 vond de Noorse marine de gezonken onderzeeboot, na tips van vissers. De U-864 zonk voor de westkust, niet ver van de Noorse havenstad Bergen. Hij ligt op 150 meter diepte bij het eiland Fedje.
Risico
Bewoners van het kustgebied en natuur- en milieuorganisaties dringen al lang aan op de berging van de onderzeeër, maar volgens het ministerie van Transport is berging vanwege het te grote risico geen optie. Daarom wordt het wrak afgedekt en 47.000 vierkante meter van de zeebodem afgedicht, voor het geval dat het kwik toch vrij zou komen. Het plan kost tot 2020 ruw geschat 11,6 miljoen tot 31,6 miljoen euro, maar moet nog wel goedgekeurd worden door het Noorse parlement.
De onderzeeër zet de politieke situatie in Noorwegen op scherp, want toen de huidige twee regeringspartijen nog in de oppositie zaten hadden ze de berging van de onderzeeër op hun lijst met verkiezingsbeloften staan.
Afdekken (on)voldoende?
Het is te hopen dat het risico op vrijkomen van het kwik ingedamd kan worden, hoewel dat vergelijkbaar is met de nieuwe sarcofaag over kerncentrale Tsjernobyl: om de zoveel tijd moet er een nieuwe gebouwd worden, want anders wordt het risico weer net zo groot als voorheen.
Mocht berging van het gifwrak met een smoes afgevallen zijn omwille van de kosten, dan is dat dus een heroverweging waard. Het probleem steekt met de huidige oplossing ooit weer de kop op en of je er dan – zowel logistiek als politiek en economisch – nog iets tegen kunt doen is de vraag.
Bronnen:
©AnimalsToday.nl Bart van Riel
