Iedereen kent de reuzenpanda wel; het zwart-witte boegbeeld van het Wereld Natuur Fonds en een enorm knuffelig ogend dier. Iets minder bekend, maar zeker niet minder schattig, is de rode panda of Ailurus fulgens. Hun namen doen vermoeden dat ze familie zijn, maar genetisch onderzoek heeft inmiddels aangetoond dat de rode panda tot een eigen, unieke familie behoort. Overige diersoorten uit deze familie zijn inmiddels uitgestorven.
De rode panda is ongeveer zo groot als een flinke huiskat. Z’n pluizige, geringde staart is daarbij niet meegerekend en voegt er nog bijna een halve meter aan toe. Heerlijk om in weg te kruipen tijdens een koude nacht in de hoge bergen. Ze leven in de beboste gedeelten van de Himalaya’s, mits er een dikke onderlaag van bamboe is. Dit vormt namelijk 98 procent van hun voedsel, af en toe aangevuld met wat fruit, gras, vogeleieren of insecten. Het zijn nachtdieren die vrijwel al hun tijd hoog in bomen verblijven.
Voortplanting
Rode panda’s zijn schuwe, solitaire dieren die alleen samenkomen om te paren. Mannelijke dieren worden met achttien maanden geslachtsrijp, vrouwtjes pas rond hun tweede levensjaar. Ze krijgt één keer per jaar jongen, meestal één of twee tegelijk, hoewel meer ook mogelijk is. De duur van de dracht is voor elk dier verschillend, variërend van 3,5 tot 5 maanden, wat vermoedelijk wordt veroorzaakt doordat de innesteling van het embryo niet altijd even snel gaat. De jongen groeien op in een nest en worden negentig dagen lang verzorgd door alleen de moeder. In het wild kunnen de dieren acht jaar oud worden.
Bedreigde diersoort
De rode panda staat op de rode lijst met bedreigde diersoorten, omdat de populatie waarschijnlijk met 50 procent is afgenomen in de laatste drie generaties (ongeveer 18 jaar) en verwacht wordt dat dit alleen maar zal verergeren de komende jaren. In 2008 werden ze nog geclassificeerd als ‘kwetsbaar’, een status die inmiddels is opgehoogd tot ‘bedreigd’. Sterftecijfers zijn hoog in verstoorde gebieden en de belangrijkste oorzaak hiervoor is de mens.
Eén van de bedreigingen voor de rode panda is versnippering van het leefgebied. Bamboe -waar ze afhankelijk van zijn- sterft na de bloei en de panda’s moeten zich dus veel en eenvoudig kunnen verplaatsen. Nieuw bamboe is moeilijk te vinden in een gefragmenteerd landschap en tijdens zijn zoektocht worden het dier blootgesteld aan gevaren. Door ontbossing verkleint de hoeveelheid bamboe en dus het leefgebied van de kleine panda.
Hondenziekte
Een ander probleem is de hondenziekte. Deze zeer besmettelijke ziekte wordt veroorzaakt door een virus en wordt veelal overgedragen door honden en hun uitwerpselen. Naarmate meer mensen en hun honden het leefgebied van de panda’s betreden, is er vaker contact tussen de beide soorten en komt de ziekte meer voor. Helaas werken de vaccins niet bij de rode panda. De gevolgen zijn mogelijk desastreus.
Katberen -zoals rode panda’s ook wel genoemd worden- zijn erg kieskeurig wat betreft hun leefomgeving. De mate van bebossing, de hellingsgraad van de bergen, het type bos, de temperatuur en de aanwezigheid van water en natuurlijk bamboe zijn slechts enkele vereisten. Zo hebben ze bijvoorbeeld een duidelijke voorkeur voor de noordelijke kant van een berg, omdat het daar net iets koeler is. Een probleem is dat de zeldzame bamboebossen in rap tempo verdwijnen. Daarbij houden herders van dezelfde gebieden en vertrappen hun schapen het voedsel voor de panda’s.
Stroperij
Ook is de jacht in rode panda’s sterk aan het toenemen. Stropers doden ze voor hun vlees, vacht of voor medicijnen. Door de aanleg van wegen is het leefgebied steeds beter toegankelijk en kunnen kwaadwillenden makkelijker hun gang gaan. Ze worden ook steeds vaker levend gevangen en verhandeld als huisdier. Vermoedelijk is hier de laatste jaren meer vraag naar vanwege schattige foto’s die op sociale media de ronde doen. De rode panda is een wilde diersoort en is niet geschikt om als huisdier te houden.
In Nederland is dit ook verboden. Wie zich toch graag over de rode panda ontfermt, kan een in het wild levend individu adopteren bij het Red Panda Network en daarmee bijdragen in het behoud van de soort.
Bron: National Geographic ©AnimalsToday.nl Esther van der Spek
