Eerder deze week schreef Animals Today in #GNvdD over een eekhoornbrug die boven een drukke autoweg in Llanfairpwll (Wales) is geplaatst, om eekhoorns veilig de weg over te helpen. Ook in Nederland zijn deze bruggen te vinden, en uit onderzoek is gebleken dat op die plekken het aantal dodelijke verkeersslachtoffers onder eekhoorns drastisch tot volledig is afgenomen.
Steven Jansen deed samen met ‘eekhoornvriendin’ Frédérique de Bruijn onderzoek naar de effectiviteit van zo’n eekhoornbrug in Roermond. Eind 2013 werd over de Heinsbergerweg daar een eekhoornbrug geplaatst. Op deze weg werden in de periode 2010-2012 zeker acht dode eekhoorns aangetroffen. Aangenomen werd dat de werkelijke aantallen waarschijnlijk groter waren, omdat niet iedere dode eekhoorn wordt gemeld en wegens de mogelijkheid dat roofdieren ze meenemen. In het kader van ‘Gemeenten adopteren soorten’ – een pilot gericht op de bescherming van specifieke soorten – koos de Gemeente Roermond in 2012 de vlinder en de eekhoorn als doelsoorten. Het doel was onder andere een bijdrage te leveren aan het behoud van biodiversiteit en zo mogelijk een toename daarvan te bevorderen, met behulp van de daarbij vereiste beheermaatregelen.
Eekhoornpopulaties verbinden
Het leek erop dat de drukke doorgaande weg en fietspad aan de Heinsbergerweg ertoe hadden geleid dat aan weerszijden twee deelpopulaties van eekhoorns bestonden. Het oversteken van deze weg is niet alleen levensgevaarlijk voor eekhoorns, maar wordt ook bemoeilijkt door hekwerken en bomen die te ver uit elkaar staan om de oversteek via de boomtoppen te kunnen maken. In de hoop het aantal verkeersslachtoffers te reduceren en de deelpopulaties met elkaar te verbinden werd besloten de eekhoornbrug te plaatsen.
In navolging van Amsterdam
In Amsterdam werd als eerste een brug opgehangen van touw met een kunststof looppad. In Den Haag koos men voor een peperdure stalen brug, en dat was geen goed idee, want de brug staat op de verkeerde plek en is van het verkeerde materiaal gemaakt. De Gemeente Roermond koos ervoor eenzelfde brug als in Amsterdam te plaatsen, namelijk één van touw waaraan stalen driehoeken hangen die een looppad van kunststof matjes dragen. De 23 meter lange brug in Roermond vormt een verbinding tussen bomen aan weerszijden van de weg. Hij hangt zo hoog dat het verkeer er geen hinder door ondervindt en is onderhoudsvrij dankzij het gebruik van duurzame materialen. Ook elders in het land worden eekhoorns geholpen met hun eigen ‘ecoductjes’.
Wachten op de eerste oversteek
In spanning wachtte men af of eekhoorns ook daadwerkelijk gebruik zouden gaan maken van de brug. In Amsterdam had dit namelijk wel een jaar op zich laten wachten. Vlak nadat in december 2013 de brug was opgehangen werd er helaas toch weer een doodgereden eekhoorn aangetroffen. Het was echter al zo’n twee maanden later, op 28 februari 2014, dat een – via de brug – overstekende eekhoorn werd waargenomen en halverwege 2014 kwamen er meer meldingen binnen bij de gemeente over eekhoorns die over de brug renden.
Om het gebruik van de brug beter te kunnen monitoren werd een bewegingscamera geïnstalleerd. Het duurde een poosje voordat de camera’s op de juiste manier geprogrammeerd en geplaatst waren, waardoor er in de tussentijd wel meldingen binnenkwamen van overstekende eekhoorns, maar in het voorjaar van 2015 dan ook eindelijk het bewijs op beeld werd vastgelegd. In het onderzoeksrapport staat vermeld:
“Op één filmpje is een Eekhoorn te zien die op de brug springt en één die over de brug rent en vervolgens aan de overkant via de boom weer naar beneden loopt.”
.
De oversteek
De onderzoekers veronderstelden dat – omdat eekhoorns het hele jaar overdag actief zijn – de brug vooral tijdens de vroege ochtend en in de avond gebruikt zou worden, omdat er dan minder verkeersdrukte is. In de vroege ochtend werd inderdaad de meeste activiteit op de brug gesignaleerd, maar de eekhoorns bleken zich niet te laten afschrikken door wind, verkeer en wandelaars. Een tweede verwachting was dat er na de zomer meer dieren zouden oversteken, omdat de jongen dan op zoek gaan naar een eigen territorium:
“Vooral jonge eekhoorns die op zoek zijn naar een eigen territorium nemen de nieuwe doorgangen snel in gebruik. Het geurspoor dat ze achterlaten trekt weer andere eekhoorns aan en zo raakt een nieuwe brug snel ingeburgerd.”
Bewijs geleverd
In de periode augustus 2015 tot en met november 2015 heeft de camera aan de Heinsbergerweg 56 keer de oversteek van eekhoorns vastgelegd. Hoewel het niet bekend is om hoeveel verschillende eekhoorns het gaat zijn in november 2015 de camera’s verwijderd. Het bewijs was geleverd: de eekhoornbrug werkt! Misschien nog wel het beste bewijs is het feit dat er sinds het plaatsen van de brug in 2013 tot het afronden van het rapport in december 2016 geen nieuwe dode eekhoorns meer zijn aangetroffen.
Ook in Otterlo op de Veluwe zijn eekhoornbruggen, en de gemeente Rheden heeft in januari een aanvraag ingediend voor drie bruggen. In Sint-Willebrord (NB) werd eind 2016 een eekhoornbrug aangelegd, waarbij men goed heeft gekeken naar succesvolle voorbeelden elders:
.
.
Bronnen:
- Gebruikte bron is aangeleverd via de mail en online niet toegankelijk zonder abonnement op het blad (Natuurhistorisch Maandblad) waarin het artikel over het onderzoek is geplaatst.
Onderzoekers en tevens auteurs: Steven Jansen en Frédérique de Bruijn. Titel artikel: Werking van een eekhoornbrug in de gemeente Roermond (Natuurhistorisch Maandblad, maart 2017, jaargang 106|3)
©AnimalsToday.nl Rianne Kingma
