Katten kwamen onlangs meerdere malen in het nieuws. Amerikaanse wetenschappers noemen katten seriemoordenaars (USA Today), die verantwoordelijk zijn voor de dood van miljarden muizen en vogels. In Nederland kwam vanuit Schiermonnikoog het bericht dat circa 60 verwilderde zwerfkatten moeten worden afgeschoten om te voorkomen dat ze overlast veroorzaken en schade aanrichten aan de fauna op het eiland. En een boswachter pleitte op Radio 1 voor de invoering van kattenbelasting.

We weten allemaal dat katten van nature geen vegetariërs zijn en zwerfkatten moeten om te kunnen overleven hun jachttalent ontwikkelen. Maar als er ook makkelijker manieren zijn om aan voedsel te komen, zullen ze dat niet nalaten. Vuiniszakken, afvalbakken alsmede containers bij (bedrijfs)kantines, restaurants en campings zijn favoriete foerageerplaatsen voor zwerfkatten.

Overlast wordt ervaren door louter hun aanwezigheid, uitwerpselen, gemiauw, nestjes met jongen en vanwege hun concurrentie met inheemse roofdieren om dezelfde prooien (veelal muizen, maar ook ratten, vogels en konijntjes).

Er zijn in elke provincie organisaties en stichtingen die zich voor zwerfkatten inzetten. Tamme zwerfkatten worden naar het asiel gebracht en niet herplaatsbare verwilderde zwerfkatten worden na castratie terug gezet in hun leefgebied waarna ze zich niet meer kunnen vermeerderen. Dit laatste wordt de TNR (Trap Neuter Return) methode genoemd. In Zeeland gaat Stichting Scheldekat nog een stap verder.

Daar krijgen de wilde zwerfkatten die na castratie en chippen worden losgelaten, een onderkomen om in te schuilen en slapen evenals voldoende voedsel. Het onderkomen kan een blokhut zijn, een container, hondenhokken of onopvallende tuinboxen die worden neergezet op terreinen van particulieren of bedrijven in het leefgebied van de katten.

container - zwerfkatten
Een container fungeert als kattenhuis

Als er nieuwe zwerfkatten bij komen (doordat verwaarloosde of gedumpte katten zich bij de populatie aansluiten) worden die snel opgemerkt, gevangen en herplaatst bij mensen die ze willen adopteren. Ook ongecastreerde verwilderde katers op zoek naar vruchtbare poesjes kunnen komen aanlopen en door de beschikbaarheid van voldoende voedsel rondhangen bij het kattenhuis. Deze katers sluiten zich na castratie blijvend aan bij de groep. Zwangere poezen die op zoek naar voedsel zo’n kattenhuis vinden, krijgen daarin doorgaans hun kittens. Die kittens worden weldra gevonden en samen met hun moeder ondergebracht in een pleeggezin. De kittens worden gesocialiseerd en geadopteerd. Als de moederpoes tam is wordt ook zij geadopteerd, maar wanneer zij te wild en onherplaatsbaar blijkt, wordt zij na 10 weken kraamtijd, gesteriliseerd en gechipt terug gezet bij het kattenhuis.

kattenhuisjes - zwerfkatten
Ook van tuinboxen kunnen vrij eenvoudig kattenhuisjes worden gemaakt 

Stichting Scheldekat (voorheen Werkgroep Scheldekat) is 16 jaar geleden begonnen met deze zwerfkatprojecten en de resultaten ervan liegen er niet om. Blijken zwerfkatpopulaties door de TNR methode in de loop der jaren stabiel te blijven, de methode die Stichting Scheldekat toepast leidt tot aanzienlijk kleinere populaties die op den duur uitsterven. Zo leefden op het grote terrein van een scheepswerf in Vlissingen al tientallen jaren zo’n 40 à 50 zwerfkatten die om de paar jaar werden weggevangen en gedood. Door voortplanting van katten die niet gevangen waren en de komst van nieuwe zwerfkatten, bleef het aantal in de loop van enkele decennia stabiel en in overeenstemming met de ruimte en beschikbare hoeveelheid voedsel in het gebied. Na ingrijpen door Stichting Scheldekat door middel van castratie en het plaatsen van een kattenhuis waarin de katten konden slapen en eten, is de populatie van ruim 40 katten in de loop der jaren op natuurlijke wijze afgenomen tot het huidige aantal van 3 bejaarde katjes.

Op de andere locaties waar Stichting Scheldekat overeenkomstige projecten voor wilde zwerfkatten startte, zijn de resultaten hetzelfde. In een tijdsbestek van 10 jaar is er een drastische afname te zien van aantallen zwerfkatten. Deze aanpak stabiliseert niet, maar controleert en reduceert een zwerfkattenprobleem aanzienlijk. Ook de overlast neemt evenredig af. Er zijn geen sproeiende katers meer, geen nestjes kittens waarvan het merendeel door worm- en luchtweginfecties sterft, geen samenscholingen bij afvalcontainers en er worden beduidend minder prooidieren gevangen doordat de katten gevoerd worden. Restanten van muizen, vogels of konijntjes worden namelijk zelden aangetroffen in of bij de kattenhuisjes.

Kortom beperking en beheer van wilde zwerfkatten is heel goed mogelijk zonder geweer.

Zwerfkatjes bij één van de huisjes - zwerfkatten
Zwerfkatjes bij één van de huisjes 

Dit artikel is een gastbijdrage van Marleen Drijgers, oprichter en voorzitter van Stichting Scheldekat. Kijk voor meer informatie op de website.

©PiepVandaag.nl