Anky van Grunsven, ik wil graag even reageren op jouw recente column in De Telegraaf, ook uitgelicht op horses.nl. De eerste vraag die je stelt is een interessante, en een hele belangrijke denk ik. Want ja, wie bepaalt nu eigenlijk wat dierenwelzijn is?

Anky van Grunsven
Amazone Anky van Grunsven | Foto: McSmit/Wikimedia

Laten we even kijken naar hoe wij mensen dit zelf doen als diersoort. In principe (als we even kijken naar hoe dit in Nederland gaat) mogen wij voor onszelf bepalen wat welzijn is en wat wij nodig hebben. Super fijn natuurlijk, en wij kunnen dat inderdaad wat makkelijker aangeven bij elkaar, omdat mensen nu eenmaal elkaars taal spreken. En begrijpen we een ander niet, dan vragen we door: “Wat bedoelt diegene nu eigenlijk?”

Maar terug naar je vraag, wie bepaalt nou wat dierenwelzijn is? Jij geeft een paar opties: dierenartsen, boeren, moderne goede doelen, de Partij voor de Dieren… Wat ik opvallend vind is dat de opties die je noemt allemaal bestaan uit mensen. Als we het puur even over paardenwelzijn hebben, is het opvallend/raar dat we een andere diersoort (de mens) laten bepalen wat welzijn voor een paard inhoudt.

“Hoezo is dat raar?” hoor ik je al denken. Maar wacht… laat me mijn gedachtegang uitleggen. Je schrijft dat dieren niet kunnen praten, en dat dit het extra lastig maakt. Op dat punt ben ik het volledig met je eens. MAAR: betekent dit ook dat ze niet kunnen communiceren? Is praten de enige vorm van communicatie? Hoe zit dat voor ons mensen?

Anky van Grunsven
Is praten de enige vorm van communicatie? | Foto: Pixabay

Je zegt dat er ook nog gezond verstand is. Ik ben even met mijn gezonde verstand gaan kijken naar de volgende zinnen uit jouw tekst: “Dieren zijn ondergeschikt aan mensen, vanwege hun instinct. Ze kunnen niet nadenken of herinneringen ophalen.” Ik wil dit stukje tekst even ontleden:

“Dieren zijn ondergeschikt aan mensen…”

Oke. Ik merk bij mezelf dat ik dit een heftig statement vind, omdat ik hier anders tegenaan kijk. Ik zie dit namelijk anders dus ik kan me hier niets bij voorstellen. Maar goed, dit kan een zienswijze zijn.

Laten we even kijken naar de onderbouwing die je geeft: “… vanwege hun instinct”

Dieren zijn ondergeschikt aan mensen vanwege hun instinct… Die snap ik niet helemaal. Is instinct een reden dat de ene diersoort ondergeschikt is aan de andere? En hebben wij dan geen instinct? En zo niet, wat maakt dat het hebben van instinct ze ondergeschikt maakt?

“Ze kunnen niet nadenken…”

Dieren zijn ondergeschikt aan mensen omdat ze niet kunnen nadenken. Ehm… Is dat zo? Ik zie paarden in vrije situaties hele bewuste keuzes maken om bijvoorbeeld een conflict tussen twee anderen te onderbreken. Ook zie ik ze soms elkaar helpen, of op hele slimme wijze zichzelf bevrijden uit een benarde situatie. Ik vraag me af, als ze dus niet kunnen nadenken, hoe ze dit dan doen?

“… of herinneringen ophalen”

Dieren zijn ondergeschikt aan mensen omdat ze geen herinneringen kunnen ophalen. Ik zou zelf zeggen dat dieren in het hier en nu leven. Persoonlijk zie ik dit best wel als een voordeel, wat ze in mijn ogen niet ondergeschikt zou maken. Maar is het ook zo dat ze geen herinneringen kunnen ophalen? Hoe zou het zijn voor een getraumatiseerd paard bijvoorbeeld? Of hoe zou het zijn voor 2 paarden die elkaar al lange tijd niet hebben gezien, en elkaar herkennen? Als ze geen herinneringen op zouden kunnen halen, zou dit niet mogelijk zijn.

Anky van Grunsven
Foto: Pixabay

Je vraagt je af of de hele dag in de wei lopen de ultieme manier van welzijn is. Ik vind dit een sterke vraag. Ik denk namelijk niet dat dit de ultieme manier van welzijn is. Ik zie ze liever in een paddock paradise (een gedomesticeerde setting waarin de natuurlijke omgeving zo goed mogelijk wordt nagebootst) of nog liever: in het wild.

Je vraagt je af of mensen niet te veel invullen voor paarden. Ik denk dat het ervan af hangt in hoeverre de mens zich verdiept in het wezen paard, en wat de behoeftes zijn die bij paarden horen. Wat doen ze als ze zelf de keuze hebben? Ik denk dat je daar heel veel uit kan halen en dat je zo dus niet meer hoeft in te vullen.

Je suggereert dat we een kijkje moeten nemen in de natuur, en zegt dat dieren onderling helemaal niet altijd zo vriendelijk of zachtaardig tegen elkaar zijn. Klopt. Niet altijd. Heb je wel eens gekeken naar hoe het eraan toe gaat in een familiegroep paarden? In een familiegroep is er eigenlijk nauwelijks strijd. Enkel met andere harems/kuddes, of heel soms in het corrigeren van een jong paard. Bij paarden in gevangenschap komt strijd vaak eerder omdat ze elkaar niet begrijpen (verschillende rassen met verschillende communicatievormen, verschillend opgegroeid, vaak te vroeg bij moeder weggehaald, in de opfok opgegroeid en dus niet op gevoed door volwassen paarden, etc.), omdat er een ruimtetekort is, of omdat er te weinig eten is. In de familiegroepen is de zogenaamde rangorde helemaal niet zo duidelijk. Hiërarchie is een concept wat (in ieder geval bij paarden) best wel achterhaald blijkt te zijn.

Je geeft aan dat paarden veel te groot en krachtig zijn om ze lekker hun eigen gang te laten gaan. Ik vraag me af wat ‘groot en krachtig’ zijn en ‘hun eigen gang laten gaan’ in deze met elkaar te maken hebben? Wat maakt dat het een het ander beïnvloedt? Als ik naar de paarden kijk die ik zie, zijn ze groot en krachtig GENOEG om lekker hun eigen gang te kunnen gaan. Paarden kunnen best goed zelf aangeven wat ze nodig hebben, wij mensen moeten gewoon soms even ons best doen hun taal te leren spreken…

Anne den Otter

©AnimalsToday.nl