De zwarte neushoorn is een van de twee Afrikaanse neushoorns, de andere soort wordt de witte genoemd ondanks dat er weinig verschil is in kleur tussen de twee soorten.
Die verwarring werd veroorzaakt door een verkeerde vertaling in het Engels van het Nederlands: het Afrikaanse woord “wijd” of “wyd”, dat verwees naar de vorm van de bek van de witte neushoorn, door de evolutie gevormd tot een brede ‘stofzuigermond’ voor het grazen van savannegras, terwijl de zwarte neushoorn een puntige bovenlip heeft voor het knagen aan bladeren en twijgen.
Net als alle andere neushoornsoorten heeft de zwarte neushoorn het moeilijk. Historisch kwam het dier voor in heel Zuidelijk en Oost Afrika en in een brede band onder de Sahara, maar verschillende ondersoorten zijn nu uitgestorven. Rond 1900 waren er waarschijnlijk honderdduizenden zwarte neushoorns en was het de meest voorkomende neushoorn ter wereld. In 1970 waren er nog 70.000 over, in 1980 nog 10 a 15.000, In 2004 werden er 2.400 gerapporteerd.
Het verlies van habitat door een groeiende bevolking is hier een oorzaak van, maar de genadeloze vervolging door stropers voor de hoorn is de hoofdoorzaak. De hoorn bestaat uit keratine, een vezeleiwit, dat voorkomt in huid, nagels, hoeven, klauwen, snavels, veren, haar en de baleinen van walvissen.
De historische markt was in de Arabische landen, en met name Jemen, waar de handvaten van de meest felbegeerde ceremoniële dolken, de jambiya, traditioneel worden gemaakt van neushoornhoorn. Daarnaast en in toenemende mate is de drijvende kracht achter de uitroeiing van de neushoorns de traditionele Aziatische kwakzalverij. Vermalen hoorn zou helpen tegen koortsen en krampen en een verscheidenheid aan andere aandoeningen. Voor enige helende werking is geen enkel wetenschappelijk bewijs.
Als gevolg hiervan komt de zwarte neushoorn alleen nog voor in verspreid liggende nationale parken in het Zuiden en Oosten van Afrika. Op sommige plaatsen is het dier geherintroduceerd zoals in Mkhaya Game Reserve in Swaziland, waar deze foto is genomen.
De locale gids op de wandelsafari had van tevoren uitgelegd dat, wat je ook doet als een zwarte neushoorn op je af stormt, je rent niet weg, omdat het dier meer vertrouwt op zijn gehoor en reukvermogen dan zicht. Tijdens de wandeling was er op een bepaald moment een hoop gekraak in de Acaciabosjes. Ineens stond ik oog in oog met een prachtige zwarte neushoorn, alleen, want de rest van mijn groep was op de vlucht geslagen, de gids rende voorop. Ik heb er deze foto aan over gehouden.
Erwin Vermeulen is hoofdwerktuigkundige op een schip, fotograaf, vrijwilliger bij Sea Shepherd en woont samen met zijn vriendin Susan, een dove kat, een eenogige kat, een kat met één nier en een dove en blinde hond.
©PiepVandaag.nl
