Op de Cocoseilandengroep (Keeling), een kleine eilandengroep in de Indische Oceaan, zijn meer dan 400 miljoen plastic producten aangespoeld. Dit ontdekten wetenschappers van het Institute for Marine and Antarctic Studies (IMAS). De aangespoelde troep bestond uit plastic flessen, bestek, tassen en rietjes, maar omvatte ook bijna een miljoen schoenen en 373.000 tandenborstels. De met plastic bezaaide stranden worden door de wetenschappers gezien als een verontrustende waarschuwing voor de enorme hoeveelheid afval die in de oceanen zwerft.

Cocoseilanden
Veel tropische stranden liggen vol met afval. Op de Cocoseilanden troffen wetenschappers maar liefst 262 ton plastic troep aan (foto ter illustratie) | Collin Key Flickr via Compfight cc

Bedekt met plastic troep

Het zal je maar gebeuren. Ben je op een tropisch Bounty-eiland, ver weg van de westerse wereld, met een handjevol mensen in de prachtige natuur. Wind in je haar, pootjebadend in het kristalheldere water…totdat je droom uiteenspat, doordat je voeten bedekt worden door een dikke laag plastic troep. Dit gebeurde op de Cocoseilanden (ook wel Keeling), een groep eilanden ten zuidwesten van Java in de Indische Oceaan, halverwege tussen Australië en Sri Lanka.

Op de stranden van de Cocoseilanden, bevolking 600, vonden de wetenschappers van het IMAS onder andere 977.000 schoenen en 373.000 tandenborstels. Het zichtbare afval dat op de stranden werd aangetroffen, was maar het topje van de ijsberg: uit de studie blijkt dat 93% van het plastic op zo’n 10 cm onder het strandoppervlak lag. De wetenschappers schatten het totaal op zo’n 414 miljoen plastic items, met een gewicht van totaal 238 ton.

Over deze zorgelijke ontwikkeling is een treffende animatie gemaakt: 

ARVE Error: Mode: lazyload not available (ARVE Pro not active?), switching to normal mode

Waarschuwing

De hoeveelheid aangetroffen troep is een “indicatie van de exponentiële toename van de productie en afvoer van plastic producten voor eenmalig gebruik in de wereld” en het probleem zou wereldwijd drastisch worden onderschat. Dit schreven de wetenschappers in het tijdschrift Nature. Hoofdauteur van het artikel Jennifer Lavers van het IMAS:

“Eilanden als deze zijn als kanaries in een kolenmijn en het wordt steeds dringender dat we handelen naar de waarschuwingen die ze ons geven. Plasticvervuiling is nu alomtegenwoordig in onze oceanen, en afgelegen eilanden zijn een ideale plek om een objectief beeld te krijgen van het werkelijke volume van plastic afval op onze aarde.”

Het rapport geeft aan dat de oorzaak van de plastic troep ligt in onze buitensporige en niet-aflatende vraag naar kunststoffen, gecombineerd met ineffectief afvalbeleid en -beheer. Hierdoor veranderen zelfs de laatste ongerepte paradijsjes op aarde, zoals de Cocoseilanden, in troosteloze vuilnisbelten.

ARVE Error: Mode: lazyload not available (ARVE Pro not active?), switching to normal mode

Jennifer Lavers (IMAS):

“Ik hoop dat mensen zichzelf zien in de aangespoelde plastic troep en het gebruik van plastic weggooiproducten verminderen. Bijvoorbeeld door een tandenborstel van bamboe te kopen in plaats van plastic.”

Lokale bevolking kan het niet meer aan

Het effect op de eilandengroep, waar toerisme een primaire inkomstenbron is, is groot. De lokale gemeenschap krijgt het steeds moeilijker om de bergen plastic puin op een juiste manier te verwerken. Zelf zouden ze er meer dan 4000 jaar over doen om dezelfde hoeveelheid afval te produceren.

“De lokale gemeenschap heeft om hulp gevraagd, ik hoop dat we een oplossing kunnen vinden voor het probleem waarmee ze momenteel te maken hebben.”

Oplossing

Annett Finger, co-auteur van het rapport, zegt dat de wereldwijde productie van plastic nog altijd sterk blijft toenemen. De hoeveelheid kunststof die sinds 2006 is geproduceerd, is bijna de helft van die van de afgelopen 60 jaar. De hoeveelheid plastic puin wordt geschat op zo’n 525 biljoen stukjes:

“De omvang van het probleem betekent dat het schoonmaken van onze oceanen momenteel niet mogelijk is, en het schoonmaken van stranden nadat ze vervuild zijn met plastic is tijdrovend, kostbaar en moet regelmatig worden herhaald, omdat elke dag duizenden nieuwe stukjes plastic aanspoelen.”

Volgens het rapport is de enige oplossing een reductie van de productie en consumptie van kunststof en tegelijkertijd verbetering van het afvalbeheer, om te voorkomen dat dit materiaal überhaupt in de oceanen terechtkomt. Maar de vraag is of dat gebeurt, voordat de lokale bevolking van de Cocoseilanden niet meer tegen de plastic stroom kan opboxen en de handdoek in de ring gooit, met alle gevolgen van dien.

Bronnen:

©Animals Today Liesbeth Riekwel