In Zweden worden zogenaamde ‘renoducten’ over hoofdwegen en spoorlijnen aangelegd om rendieren te helpen bij het zoeken naar voedsel tijdens de wintermaanden. Door de opwarming van de aarde moeten de dieren steeds verder rondzwerven naar andere gebieden voor korstmos, een essentieel onderdeel van het rendierenrantsoen.
Sami rendierherders
De opwarming van de aarde heeft een verwoestende impact op de 250 duizend rendieren in Zweden. Klimaatsverandering zorgt voor grote problemen om aan eten te komen. Tevens zijn er nog een aantal gebieden herstellende van de ongekende droogte en bosbranden van afgelopen zomer. Voor de 4500 inheemse ‘Sami rendierherders’ die met toestemming de rendieren hoeden, wordt het steeds lastiger om goede winterweides te vinden waarop de dieren kunnen grazen. Sami rendierherders noemen hun werk boazovázzi, wat zich vertaalt als ‘rendierwandelaar’ en dat is precies wat de herders ooit deden: te voet of op houten ski’s met de kudde honderden mijlen rondtrekken voor de beste weidegronden. Tegenwoordig krijgen de herders specifieke percelen toegewezen. Per Sandström, landschapsecoloog aan de Zweedse Universiteit voor Landbouwwetenschap:
“In een veranderd klimaat met moeilijke sneeuwcondities is het extra belangrijk om alternatieve weilanden te kunnen vinden en toegang te hebben.”
Korstmos
Voor de rendieren is korstmos een heel belangrijk onderdeel van het dieet en gedurende de wintermaanden is het een zoektocht om dit te vinden. Door de steeds warmer wordende zomers groeit korstmos erg goed. Daartegen veroorzaken de warmere en vooral natte winters ervoor dat korstmos niet gegeten kan worden. In plaats van sneeuw, regent het meer tijdens de koudste poolmaanden. Als de temperatuur onder het vriespunt zakt, verandert de natte grond in een dikke ijslaag waardoor rendieren het korstmos niet meer kunnen ruiken of is het onmogelijk om de ijslaag weg te krabben met de voorhoeven. Voorheen lag de grond bedekt met een veel zachtere sneeuwkorst zodat de dieren wel bij het eten konden komen. Nu moeten de dieren verder trekken naar het hogere noorden waarbij ze worden gedwongen om gevaarlijke spoorlijnen of hoofdwegen over te steken. Deze obstakels zijn vaak omheind en lopen de dieren grote risico om gewond te raken of gedood te worden door aanrijding.
Renoducten
De Zweedse openbare omroep Sveriges Radio verkondigde dat transportautoriteiten van plan zijn om later dit jaar te starten met de eerste bouw van een geplande reeks van twaalf unieke ‘renoducten’ –een samenvoeging van het Zweedse woord voor rendier (ren) en viaduct. In het noorden van het land worden deze bruggen over de spoorlijnen en hoofdwegen gebouwd, zodat de rendieren in de wintermaanden een veilige oversteek kunnen maken. De primeur vindt plaats nabij de oostelijk gelegen en snelgroeiende stad Umea.
Ongestoord oversteken
Door het aanleggen van de twaalf geplande bruggen in de noordelijke provincies Norrbotten en Västerbotten zouden aanrijdingen met rendieren voorkomen kunnen worden. Dit betekent ook dat de autoriteiten niet langer verplicht zijn om de belangrijkste Noord-Zuid E4 Snelweg te moeten afsluiten als een kudde deze wil oversteken. Rendierherder Tobias Jonsson vertelde aan de omroep Sveriges Radio dat hij en zijn collega-herders zijn geraadpleegd voor zowel de locaties van de bruggen als over het ontwerp. Het was belangrijk dat de renoducten niet lijken op tunnels zodat de dieren niet het idee krijgen dat ze in een val lopen. Jonsson:
“Wij konden ervoor zorgen dat de bruggen aan de bovenkant openblijven. Aan de zijkanten staan hekken van twee meter hoog zodat de dieren er niet af kunnen springen. Ik kijk ernaar uit dat wij ongestoord kunnen oversteken.”
Bronnen:
© AnimalsToday.nl Jessica Slotman
