Wetenschappers zeggen dat er nog slechts 22 vaquita-bruinvissen in de Golf van Californië over zijn. Ze worden met hand en tand tegen stroperij beschermd door vrijwilligers van Sea Shepherd. Maar dit zou wel eens het laatste jaar voor de dieren kunnen zijn.

22 vaquita's
Er zijn nog maar 22 vaquita’s over | Foto: publiek domein

De vaquita (Californische bruinvis) is de kleinste en meest bedreigde bruinvis ter wereld. Hij leeft uitsluitend in een klein gedeelte van de Golf van Californië (Mexico), de zee van Cortez. De vaquita is één van de meest bedreigde diersoorten ter wereld en staat al enige tijd op de rode lijst van het IUCN. Zo’n 30 jaar geleden waren er nog zo’n 600, waarna het aantal in 2015 daalde tot zo’n 100. De laatste telling kwam uit op 22 exemplaren: zo dicht bij uitsterving was het dier nog nooit.

Stroperij brengt Californische bruinvis op rand van uisterven

Kieuwnetten

De vaquita’s worden met uitsterven bedreigd doordat ze verdrinken in kieuwnetten. Zoals al eerder te lezen was op Animals Today, worden deze netten door stropers gebruikt om totoaba-vissen te vangen, een eveneens bedreigde soort waarvan de blaas duizenden euro’s opbrengt op de Chinese zwarte markt.

Illegale spooknetten bedreigen vaquita’s

De kieuwnetten, die als een soort muur in het water hangen, vangen naast totoaba ook vaquita’s en vele andere vissoorten. De Mexicaanse regering heeft daarom in juli 2017 een verbod op deze netten ingesteld in het leefgebied van de vaquita.

Wat de vaquita’s nog in leven houdt is een front van menselijke verdedigers: elke nacht varen 22 vrijwillige bemanningsleden van milieuactivistengroep Sea Shepherd de Zee van Cortéz over, om de illegale kieuwnetten op te sporen en te verwijderen. Het is gevaarlijk werk: de afgelopen maand zijn de schepen van de Sea Shepherd diverse malen door tientallen vissersboten geramd en met stenen en vuurbommen bekogeld.

Stropers vallen schepen aan van Sea Shepherd in de Golf van Californië:

ARVE Error: Mode: lazyload not available (ARVE Pro not active?), switching to normal mode

Jack Hutton, eerste stuurman van Sea Shepherd:

“We weten dat we meer aanvallen kunnen verwachten. We weten dat we onze levens riskeren. Maar als we stoppen met het weghalen van de netten, is er geen hoop meer voor de vaquita.”

Wilde achtervolgingen

De activisten worden geholpen door de Mexicaanse marine en de federale politie. Maar ook zij kunnen niet voorkomen dat de stropers hun netten plaatsen. Dit was ook te zien in de documentaire “Sea of Shadows”, die in februari van dit jaar de publieksprijs won van het Sundance filmfestival.
In deze documentaire vergezelde filmmaker Richard Ladkani de marine, die in nachtelijke achtervolgingen vaak tevergeefs streed tegen de tientallen panga’s, de snelle vissersboten van de stropers.

De illegale vissers vechten met alles wat ze hebben, omdat ze vaak geen andere uitweg zien. De dure netten die ze gebruiken zijn meestal afkomstig van Chinese of Mexicaanse totoaba-kartels. Als de vissers de netten kwijtraken, moeten ze de kosten – zo’n 3000 dollar – zelf ophoesten. Er is zelfs een visser om het leven gebracht omdat hij dat geld niet kon terugbetalen.

Breed aanpakken

Experts zeggen echter dat er veel meer gedaan moet worden om de vaquita te redden. Andrea Crosta van Elephant Action League werkte anderhalf jaar undercover om de totoaba-handel bloot te leggen. Volgens hem werkt de strategie van de Mexicaanse regering om zich bijna uitsluitend te richten op de vissers niet, tenzij ze ook de tussenpersonen en de handelaren aanpakken. Crosta:

“Zolang je al je inspanningen alleen op de vissers en het verwijderen van de netten richt, zul je falen. Je lost het probleem niet op en het probleem is een zeer geavanceerde supply chain. Zo lang ook deze mensen niet geraakt worden, bloed je leeg, niet alleen de vaquita maar het hele zeeleven in de zee van Cortez.”

Verplaatsing mislukt

Een andere optie om het dier voor uitsterven te behoeden, zou zijn om een deel van de populatie te verplaatsen naar een opvanggelegenheid en ze onder menselijk beheer te fokken. In 2017 werd een internationaal reddingsteam (VaquitaCPR) gevormd om dit uit te voeren. Helaas bleek de vaquita te gevoelig voor stress om te kunnen worden verplaatst. Toen er één dier overleed, is dit project gestopt.

Sprankje hoop

Maar er is een sprankje hoop: de prijzen voor de totoaba lijken te dalen, waardoor het minder aantrekkelijk wordt voor de vissers om ze te vangen. Ook heeft de Chinese overheid onlangs zestien illegale handelaren gearresteerd.

Tot alle kartels worden opgerold, varen de schepen van Sea Shepherd elke nacht uit om kieuwnetten in te trekken, soms wel 15 per nacht. Maar het aantal vaquita’s daalt nog steeds. Het hoogseizoen om totoaba te vangen is mei. Met zo’n kleine overgebleven populatie kunnen de vaquita’s komend seizoen uitsterven.

Bronnen:

©Animals Today Liesbeth Riekwel