In de Gelderse plaats Erichem zijn 24.000 varkens omgekomen tijdens een grote brand in een megastal. Het gaat om varkenshouderij “De Knorhof”, van een van Europa’s grootste varkenshouders, Adriaan Straathof. Het is het grootste aantal dode varkens ooit in Nederland door een stalbrand.

Erichem
Foto: 1037/Animals Today

Alle varkens in de megastal zijn omgekomen tijdens de brand. Volgens dierenwelzijnsorganisatie Wakker Dier zijn er in Nederland niet eerder zoveel varkens omgekomen bij één brand. De hulpdiensten hebben in eerste instantie geprobeerd om de varkens te redden, maar zijn daar snel mee gestopt, zo meldt De Gelderlander. Door de enorme rookontwikkeling hebben de hulpdiensten besloten prioriteit te geven aan de veiligheid van mensen in de omgeving:

“We zijn daarom gestopt met het redden van de dieren. Dat klinkt misschien hard, maar we zijn nu vooral bezig met het waarschuwen van mensen.”

De megastal is volledig uitgebrand. Het naast de stallen gelegen woonhuis is wel gespaard gebleven. De brand werd rond 17:00 uur ontdekt door een vrachtwagenchauffeur die veevoeder kwam lossen. Hij zag vlammen uit het dak van de stal komen en belde direct 112. De brandweer rukte in grote getalen uit om de brand te blussen. Ze zijn de hele nacht bezig geweest en er wordt momenteel nog nageblust. Er komt nog steeds rook uit de megastal.

Erichem
Foto: screenshot video Omroep Gelderland/YouTube
Erichem
Foto: 1037/Animals Today
Erichem
Foto: 1037/Animals Today
Erichem
Foto: 1037/Animals Today
Erichem
De dag na de brand | Foto: screenshot video Omroep Gelderland/YouTube

Brandbare materialen
De eigenaar van de varkensflat zat ten tijde van de brand in Hongarije, zo verklaart de woordvoerder van de familie Straathof, Jan Voermans, aan Omroep Gelderland. De varkensflat was niet brandveilig, zo blijkt uit het interview door Omroep Gelderland. Er zaten veel brandbare materialen in de stal, waaronder purschuim. Voermans:

“Er zitten veel kunststof tussenwanden in. Die branden. De plafonds zijn glaswol, die branden niet. En dan zitten er op het oude gedeelte (…) daar waren de asbestplaten bespoten met purschuim en dat fikt enorm.”

Erichem
‘Dat fikt enorm’ | Foto: screenshot video Omroep Gelderland/YouTube

Op de vraag of er niet een hek open gezet kon worden, zodat de varkens konden vluchten, antwoordde Voermans:

“Nee, dat gaat niet. En bovendien, varkens lopen niet weg. Zeker niet die in een kraamstal zitten. (…) Het is een verdiepingsgebouw, het zijn twee verdiepingen. En die zeugen zitten boven.”

Op de vraag van Omroep Gelderland dat die varkens dus als er iets gebeurt niet weg kunnen komen, verklaart Voermans ‘nee’.

Erichem
Foto: screenshot video Kanaal van Thomas/YouTube

Falend alarmsysteem
Volgens Voermans werken mensen op de boerderij tot half 5 ‘s middags, maar zijn er alarmsystemen in werking die melden als er iets met het voer of de luchtwassers aan de hand is. Voermans:

“Dus als er iets met ventilatie of voer is, krijgen ze alarm [op hun telefoon – red.] en dan moeten ze terug. Maar dit is een brand geweest die niet direct op het alarm is gekomen.”

Erichem
Foto: screenshot video RTL Nieuws/YouTube

Extra maatregelen
Esther Ouwehand van de Partij voor de Dieren heeft aangekondigd dat dat haar fractie na het zomerreces opnieuw op maatregelen gaat aandringen om de kans op dit soort drama’s te beperken. Ouwehand:

“Het actieplan van de overheid van 2011 is er eigenlijk alleen één op papier. Het werkt niet. Er is geen dalende trend te zien, niet in het aantal branden en niet in de aantallen omgekomen dieren.”

Daarbij gelden de sindsdien te nemen maatregelen vooral voor nieuwe stallen, zo verklaart Ouwehand, maar de meeste dieren in ons land zitten juist in oudere stallen.

Verworpen motie
Drie weken geleden werd nog een motie van Esther Ouwehand, die opriep tot extra maatregelen om stalbranden te voorkomen, door de Tweede kamer verworpen. CDA, ChristenUnie, SGP en D66 stemden tegen de motie van Ouwehand en Dion Graus.

Varkenshouder in opspraak
Straathof raakte eerder in opspraak, toen beelden naar buiten kwamen waarin te zien werd hoe er op zijn varkenshouderijen in Duitsland biggetjes tegen muren en de grond werden doodgeslagen. In Duitsland kreeg hij een algeheel bedrijfsverbod wegens ernstig dierenleed.

Straathof heeft megastallen in Nederland, Duitsland en Hongarije en fokt zo’n 1.500.000 biggen per jaar. In Nederland is hij vooral bekend vanwege zijn conflict met de gemeente Buren over zijn varkensstal De Knorhof, die nu dus geheel is afgebrand. Hij overtrad de milieuvergunning en omwonenden klaagden over stank.

Erichem
Foto: screenshot video Omroep Gelderland/YouTube

In maart 2014 deden politie en de regionale milieudienst een inval in een van Straathofs boerderijen in Gladau in de deelstaat Saksen-Anhalt (in de voormalige DDR) en troffen varkens aan die onder zeer slechte omstandigheden werden gehouden, in veel te kleine hokken.

Op beelden van de politie is te zien hoe een biggetje dat op sterven na dood was door een werknemer van de boerderij werd doodgeslagen tegen een betonnen rand. Ook blijkt uit een rapport van weekblad Stern dat zo’n 30 zeugen ernstige vormen hadden van de huidziekte ‘smeerwrang’ en veel zeugen hadden problemen met lopen, onder meer door onbehandelde botbreuken. Dieren hadden grote wonden en het wemelde van de vliegen. Naar buiten hangende darmen waren geen uitzondering.

De jonge vlogger Thomas maakte een bewogen verslag van de brand in Erichem:

https://www.youtube.com/watch?v=8ASITEIbgeU

Lees ook het blog van Animals Today-hoofdredacteur Karen Soeters naar aanleiding van de recente stalbrand in Heeswijk-Dinther.

Bronnen: Omroep Gelderland, De Gelderlander, AD ©AnimalsToday.nl Monique van Dijk Armor