Vele tienduizenden dieren in Europa zijn slachtoffer geworden van de ernstige bosbranden in beschermde natuurgebieden, waaronder op het Canarische eiland Tenerife, onderdeel van het Natura 2000-netwerk. Natuurbeschermingsorganisatie Franz Weber Foundation (FFW) schat op Tenerife het aantal dode dieren op 15.000, waarbij huisdieren en vee zijn meegeteld.
Europa staat ook deze zomer weer letterlijk in vuur en vlam. Tenerife kampte onlangs met angstaanjagende bosbranden in de beschermde natuurgebieden, met onder andere de speciale beschermingszones voor vogels van Siete Lomas, Laguneta en La Resbala en natuurreservaten Las Palomas en Pinoleris, het kroonbos en het nationaal park Teide.
Soorten in gevaar
De brand is inmiddels onder controle en de kwalijke gevolgen worden nu steeds duidelijker zichtbaar. Het nationale park Teide en de omringende omgeving van laurier- en dennenbossen is de natuurlijk habitat van 39 verschillende vogelsoorten en vele andere diersoorten, waaronder endemische. Deze bevindingen zijn gebaseerd op gegevens van het Copernicus EMS noodsatellietvolgsysteem van de EU.
Doordat de branden aan het einde van het broedseizoen zijn ontstaan, bevonden zich onder de slachtoffers veel jonge dieren die niet in staat waren op tijd te vluchten voor de vlammen. De sterfte van zo´n groot aantal dieren in dit unieke natuurgebied brengt de biodiversiteit en het voortbestaan van bepaalde soorten ernstig in gevaar. Niet alleen door de directe gevolgen van de branden, maar ook doordat er een verschuiving in de natuurlijke voedselketen optreedt wanneer er zo veel dieren uit een gebied verdwijnen.
Rook boven Tenerife
Jonge vogels die nog aan het oefenen waren voor hun eerste vlucht, hebben mogelijkerwijs niet aan de vlammen kunnen ontkomen door hun gebrek aan ervaring en door de aanzienlijke aanwezigheid van rook. Ook volwassen vogels die niet direct door het vuur zijn getroffen werden sterk belemmerd in het vliegen. Rook beïnvloedt, net zoals bij mensen, het ademhalingsvermogen, waardoor er een groter risico op botsingen en andere ongelukken ontstaat.
Bijzondere vogelsoorten
Stichting SEO BirdLife benadrukt de ernstige gevolgen die de branden hebben teweeggebracht in de leefwereld van bepaalde vogelsoorten. Zo is er een groot verlies van leefgebied voor spechten, haviken, zangvogels, uilen en de inheemse duivensoorten rabiche en turqué, waardoor het voortbestaan van deze en andere vogelpopulaties sterk wordt bemoeilijkt. In de getroffen gebieden leven de sperwer (roofvogel), de pimpelmees (zangvogel), de kleine uil en de kerkuil, de grote bonte specht en de waterhoen. Maar ook sterk bedreigde soorten zoals de raaf, de Canarische vink en de Tenerife vink. Deze laatstgenoemde is een unieke soort, die nergens anders ter wereld voorkomt.
Aantal dieren
De schatting van het aantal gestorven dieren is uitgevoerd door hoogleraar Christopher Dickman van de universiteit van Sydney, Australië. Hij gebruikte voorspellende modellen, gebaseerd op de grote aantallen bosbranden in Australië in 2020. Volgens deze gegevens wonen er ongeveer 10 tot 15 verschillende diersoorten per hectare bos. De vergelijking is aangepast volgens de gegevens van het Canarische eiland. Uiteraard is het onmogelijk het exacte aantal ongewervelde en kleine diersoorten te tellen, maar de rekenmodellen worden steeds nauwkeuriger.
Oorzaak en preventie
De Franz Weber Foundation (FFW) vraagt zowel de regionale als de nationale overheid dringend maatregelen te nemen ter voorkoming van nieuwe bosbranden en habitatverlies. Hierbij benadrukt de organisatie de huidige voedingsgewoonten van de mens. De wereld zou baat hebben bij een meer plantaardig dieet, omdat het minder negatieve gevolgen heeft voor het milieu. De productie en dus de consumptie van vlees draagt onevenredig bij aan klimaatverandering en daarmee tevens aan de toename van natuurrampen als bosbranden.
Daarnaast wijst de organisatie op het belang van een andere, meer effectieve, inrichting van grondgebruik als proactieve maatregel, en een compleet verbod op jacht in deze natuurgebieden. Hiermee verwijst de stichting naar de oorzaken van de branden. Brandstichting ter creatie van landbouwgrond, verdrijving van roofdieren en ter uitbreiding van jachtgebieden blijken de hoofdoorzaken van de bosbranden te zijn. Leonardo Anselmi, directeur van FFW voor Zuid-Europa:
“We staan op een kantelpunt: we kunnen de veehouderijsector sterk blijven steunen, of kiezen voor grote veranderingen in ons voedingspatroon. Het is duidelijk dat de veehouderij een aanzienlijke impact heeft op de planeet, vanwege de uitstoot en de voedsel inefficiëntie.”
Bronnen:
©AnimalsToday.nl Jennie Cools
